Jarząb pospolity, zwany u nas jarzębiną jest źródłem cennych dla organizmu witamin, składników mineralnych i błonnika rozpuszczalnego. Jest szczególnie bogaty w witaminę C – przewyższa w tym nawet cytrusy. Działa przeciwutleniająco, bakteriobójczo, przeciwzapalnie. Jest idealnym owocem na konfiturę, marmoladę czy dżem.
Jarzębina występuje na całym obszarze Polski, rośnie w lasach, na polach, przy drogach. Jest rośliną miododajną, a jej kwiaty mają charakterystyczny, przywabiający pszczoły zapach gorzkich migdałów. Jest bardzo odporna na zanieczyszczenia, zwłaszcza spaliny, ale zbieranie owoców z drzew rosnących w pobliżu miejsc będących źródłem zanieczyszczeń nie jest zalecane. Lepiej na zbiór wybrać lasy, gdzie powietrze jest znacznie czystsze.
Owoce jarzębiny uznawane są za produkt leczniczy, zawierają bowiem dużo witamin: C, E, P, K, B3, a także niewielkie ilości witaminy A, sorbozę, garbniki i pektyny. Owoce jarzębiny nie nadają się do jedzenia w stanie surowym ze względu na gorzki smak i trujące właściwości. Przyczyną jest kwas parasorbinowy, wywołujący nudności, wymioty oraz biegunkę. Zamrożenie, przegotowanie lub ususzenie owoców sprawia, że jarzębina staje się jadalna i bardzo smaczna. Przetwory z jarzębiny zawierają bardzo duże ilości karotenu.
Dżem z jarzębiny
Składniki: 2 kg owoców jarzębiny, 1½ kg jabłek, 0,8 kg cukru, sok z 1 limonki, 1 szklanka wody.
Sposób przygotowania: Umyte owoce wsypujemy do garnka, dolewamy wodę i sok z limonki. Gotujemy na małym ogniu. Kiedy owoce zaczną pękać, dodajemy cukier i pokrojone jabłka. Smażymy na wolnym ogniu, aż owoce staną się szkliste. Gorący dżem przekładamy do słoików, zakręcamy i natychmiast ustawiamy je do góry dnem.
Przepis podał: Paweł Justyna (archiwum Lasów Państwowych).
