Sołtys jest najważniejszą osobą we wsi. Praca ta jest wymagająca, ale pełniona społecznie. Ilu ich jest w Polsce i w województwie świętokrzyskim?
Sołtysi są najbliżej mieszkańców wsi, najlepiej znają ich problemy, potrzeby i oczekiwania. Ta wiedza w połączeniu z kapitałem społecznego zaufania sprawia, że są liderami wiejskich społeczności. Często są również pierwszym źródłem informacji dla rolników.
Sołtys, który stoi na czele wiejskiej społeczności, jest także organizatorem, administratorem i osobą łączącą mieszkańców. Sołtysowanie jest pracą społeczną, bardzo wymagającą, więc nie wszędzie znajdują się chętni do pełnienia takiej funkcji. Pracę sołtysa wspomaga Rada Sołecka. Kadencja trwa 4 lata i często dana osoba pełni funkcje sołtysa kilka kadencji. Dawniej zarządzaniem wsi zajmowali się głównie mężczyźni, ale to się cały czas zmienia i coraz więcej kobiet dobrze odnajduje się w tej funkcji. Kandydat na sołtysa musi mieć ukończone 18 lat, a dieta wynosi kilkaset złotych miesięcznie.
Pełnienie roli opiekuna i gospodarza wsi wymaga wielkiego zaangażowania, nielimitowanych godzin pracy, umiejętności integrowania mieszkańców, włączania ich w decydowanie o sprawach dla nich najważniejszych. To od sołtysa, który jest reprezentantem interesów sołeckich wspólnot, zależy także, jak wiele z ich postulatów znajdzie akceptację u władz gminnych i zostanie zrealizowanych.
W Polsce sołtysów jest ponad 40 tysięcy, w województwie świętokrzyskim ich liczba sięga ponad 2200.
Sołtysi, którzy pełnili funkcję przez co najmniej dwie kadencje, nie mniej niż przez 8 lat i osiągnęli wiek emerytalny mogą obecnie wnioskować o przyznanie dodatku do emerytury. Wysokość świadczenia wynosi 300 złotych miesięcznie, ustawa zakłada coroczną waloryzację świadczenia od 1 marca. W tym roku 1 marca 2024 roku na skutek waloryzacji wysokość dodatku wzrosłą o 36,36 złotych.
