Siarka to ważny składnik, niezbędny dla życia roślin i zwierząt. Rośliny pobierają ją przez korzenie i rozprowadzają wiązkami przewodzącymi po całej roślinie. Brak siarki hamuje ich wzrost, a w konsekwencji powoduje straty w ilości i jakości uzyskanego plonu.
Siarka przyczynia się do wzrostu zawartości białek, cukrów i tłuszczów w roślinach. Występuje również w lotnych związkach i olejkach w roślinach krzyżowych, czyli kapustach, kalafiorach, brokułach, rzodkiewce oraz liliowatych – cebuli, czosnku i porach, które nadają im charakterystyczny zapach i smak.
– Warzywa kapustne i liliowate pobierają z plonem 40-80 kg siarki z 1 ha. Rośliny warzywne dobrze odżywione siarką są bardziej odporne na warunki stresowe w czasie wegetacji, czyli na suszę i mróz. Zbyt duża zawartość siarki w podłożu powoduje ostry smak cebuli, czosnku i warzyw kapustnych, wzrasta w nich także zawartość szkodliwych metali ciężkich, głównie kadmu i ołowiu – informuje Ewa Grzesik ze Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach.
Do lat 90. ubiegłego wieku siarka nie była uwzględniana przy ustalaniu potrzeb nawozowych roślin uprawnych na skutek dużego zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego związkami tego pierwiastka.
– Do gleby dostawała się z powietrza wraz z opadami w ilości znacznie przekraczającej potrzeby pokarmowe roślin, a nadmiar siarki był niekorzystny dla rozwoju większości roślin – dodaje Ewa Grzesik ze Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach.
Niedobór siarki w glebie
Na braki siarki w glebach, szczególnie w krajach leżących na północy Europy oraz w Polsce zaczęto zwracać uwagę dopiero z końcem lat 90. XX wieku. Stało się to na skutek zmniejszenia dopływu siarki z powietrza (zredukowano emisję związków siarki do atmosfery). Najwięcej siarki osiada w okresie zimowym głównie jako zanieczyszczenie ze spalania węgla, ale w okresie zimowym rośliny jej nie wykorzystują i ulega stratom poprzez wymywanie w głębsze warstwy gleby.
Zmniejszyło się równocześnie w ostatnich latach zużycie nawozów organicznych i mineralnych zawierających siarkę. Stosowanie nawozów organicznych wzbogaca glebę w próchnicę, która zatrzymuje siarkę w glebie. Wyniki badań wskazują na konieczność uwzględnienia siarki w nawożeniu warzyw krzyżowych oraz liliowatych.
– Niedobór siarki w roślinach nie zawsze jest łatwo stwierdzić, gdyż przy niewystarczającej ilości tego składnika – liście roślin przybierają wtedy barwę jasnozieloną – objawy identyfikowane są z brakiem azotu. Dopiero analiza chemiczna takich liści pozwala stwierdzić, że chodzi w tym wypadku o niedobór siarki. Objawy niedoboru siarki widoczne są na roślinach warzywnych dopiero przy dużym deficycie tego składnika. Najmłodsze górne liście są wybarwione na kolor jasnozielony lub marmurkowaty, tzn. pojawiają się żółte plamy na jasnozielonym tle liści, nerwy liści pozostają ciemnozielone – informuje Ewa Grzesik.
W przypadku braku azotu objawy widoczne są najpierw na dolnych, najstarszych liściach. Brak siarki powoduje zahamowanie wzrostu roślin na skutek zakłócenia syntezy białek, a w konsekwencji straty w ilości i jakości uzyskanego plonu.
Siarka jest niezbędna do życia. Wchodzi w skład dwóch aminokwasów kodowanych – metioniny i cysteiny oraz wielu innych biologicznie ważnych związków np. witamin. Jest jednym z najstarszych fungicydów i pestycydów. Opryskiwanie drobno zmieloną siarką elementarną jest często stosowane jako fungicyd w ochronie winorośli, truskawek, wielu warzyw i innych upraw. Metoda ta dobrze chroni przed szeregiem pleśni, takich jak czarna plamistość róż. W rolnictwie ekologicznym jest jedynym fungicydem używanym w uprawach ekologicznych, który chroni m.in. przed parchem jabłoni.
