Jak jesienna aura w 2023 roku wpłynęła na prace polowe, zbiory i zasiewy oziminy oraz zbiory upraw? Jaką powierzchnię gruntów obsiano pod zbiory na 2024 rok?
Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, we wrześniu notowano wyjątkowo wysokie temperatury powietrza, znacznie przekraczające normy wieloletnie, przy jednocześnie bardzo niskich (znacznie poniżej normy) opadach atmosferycznych.
W wyniku niedoboru opadów w wielu rejonach kraju obserwowano przesuszenie gleby, które utrudniało wykonywanie prac polowych, a przede wszystkim orek przedsiewnych i siewów ozimin.
Ciepła pogoda we wrześniu stwarzała na ogół dobre warunki dla przeprowadzania zbioru upraw. Na początku września zakończono rozpoczęte w sierpniu siewy rzepaku ozimego, wykonywano orki przedsiewne oraz rozpoczęto siewy żyta i pszenżyta.
Do siewu pszenicy ozimej przystąpiono lokalnie w drugiej, a powszechnie w trzeciej dekadzie miesiąca. Warunki wilgotnościowe gleby nie sprzyjały wschodom ozimin. W pierwszej połowie września zakończono na ogół zbiór kolejnego pokosu traw łąkowych i wieloletnich roślin motylkowych oraz przystąpiono do zbioru buraków cukrowych.
W ciągu miesiąca kontynuowano rozpoczęte w sierpniu wykopki ziemniaków. W całym kraju prowadzono zbiór kukurydzy na zielonkę. Lokalnie pod koniec miesiąca zbierano poplony ścierniskowe. Ciepła i słoneczna pogoda w październiku z lokalnie intensywnymi opadami deszczu stwarzała dobre warunki dla wykonywania prac polowych. Do końca drugiej dekady miesiąca zakończono rozpoczęte we wrześniu siewy żyta i pszenżyta oraz pszenicy ozimej.
Oziminy wysiane we wrześniu zaczęły się krzewić pod koniec października. Tak samo jak przed rokiem, stan wschodów upraw ozimych oceniono na 3,8 do 3,9 stopnia kwalifikacyjnego. W drugiej połowie miesiąca zakończono wykopki ziemniaków oraz kontynuowano zbiór buraków cukrowych, kukurydzy uprawianej na ziarno i poplonów ścierniskowych. Powszechnie wykonywano orki przedzimowe.
Do końca października na obszarze całego kraju trwał okres pastwiskowy.
W pierwszej połowie listopada, wyższa niż zwykle o tej porze roku temperatura powietrza i gleby podtrzymywała wegetację i stwarzała dobre warunki dla wschodów, wzrostu oraz rozwoju późno zasianych ozimin. Pogoda sprzyjała także wykonywaniu jesiennych prac polowych oraz zbiorów roślin okopowych i pastewnych. Oziminy wysiane w optymalnych terminach agrotechnicznych krzewiły się, a dobowe wahania temperatury powietrza sprzyjały hartowaniu się roślin. W połowie listopada w całym kraju dobiegał końca zbiór buraków cukrowych oraz poplonów ścierniskowych. Kończono także wykonywanie orek przedzimowych i innych jesiennych prac polowych. Nadal prowadzono zbiór kukurydzy uprawianej na ziarno.
Ciepła aura w wielu rejonach kraju wpłynęła na przedłużenie sezonu pastwiskowego do trzeciej dekady listopada. Występujące w trzeciej dekadzie listopada znaczne ochłodzenie oraz opady śniegu przyczyniły się do zwolnienia rozwoju roślin.
Z oceny przeprowadzonej w listopadzie przez rzeczoznawców terenowych GUS wynika, że zbóż ozimych pod zbiory w 2024 roku zasiano ok. 4,5 mln ha, tj. na poziomie zbliżonym do roku ubiegłego, z tego:
- pszenicy ozimej zasiano ok. 2,3 mln ha,
- żyta ponad 0,7 mln ha,
- pszenżyta ozimego ok. 1,1 mln ha,
- jęczmienia ozimego ponad 0,3 mln ha,
- mieszanek zbożowych ozimych ok. 0,1 mln ha.
Powierzchnię obsianą rzepakiem i rzepikiem ozimym szacuje się na około 1,0 mln ha.
Zasiewy zbóż ozimych pod zbiory w 2024 roku, przed wejściem w stan zimowego spoczynku oceniono w stopniach kwalifikacyjnych następująco:
- mieszanki zbożowe ozime na 3,8 stopnia,
- żyto na 3,9 stopnia,
- pszenżyto ozime na 4,0 stopnia,
- jęczmień ozimy na 4,0 stopnia,
- pszenica ozima na 4,0 stopnia.
Stan zasiewów zbóż ozimych, tj. pszenicy żyta, pszenżyta i jęczmienia oceniono na poziomie nieco wyższym od oceny ubiegłorocznej, natomiast zasiewy mieszanek zbożowych oceniono na poziomie roku ubiegłego.
Pod względem terytorium stan plantacji zbóż ozimych był bardzo zróżnicowany. Oceny stanu poszczególnych gatunków zbóż ozimych wahały się:
- dla pszenicy od 3,4 stopnia kwalifikacyjnego w województwie dolnośląskim do 4,5 stopnia w województwie opolskim,
- dla żyta od 3,5 stopnia kwalifikacyjnego w województwie dolnośląskim do 4,5 stopnia w województwie podkarpackim,
- dla jęczmienia od 3,5 stopnia kwalifikacyjnego w województwach: dolnośląskim i mazowieckim do 4,5 stopnia w województwach: kujawsko-pomorskim i podkarpackim,
- dla pszenżyta od 3,5 stopnia kwalifikacyjnego w województwie dolnośląskim do 4,4 stopnia w województwach: kujawsko-pomorskim, opolskim, podkarpackim i śląskim,
- dla mieszanek zbożowych od 3,6 stopnia kwalifikacyjnego w województwach: dolnośląskim, mazowieckim i pomorskim do 4,4 stopnia w województwie opolskim.
Plantacje rzepaku i rzepiku ozimego średnio w kraju oceniono na 4,0 stopnia kwalifikacyjnego.
Oceny plantacji rzepaku i rzepiku wahały się od 3,6 stopnia kwalifikacyjnego w województwie mazowieckim do 4,7 stopnia w województwie podkarpackim.
W optymalnych terminach agrotechnicznych zasiano 85 proc. powierzchni pszenicy ozimej, blisko 93 proc. powierzchni żyta, ponad 92 proc. powierzchni jęczmienia ozimego, blisko 93 proc. powierzchni pszenżyta ozimego, ok. 90 proc. powierzchni ozimych mieszanek zbożowych i ponad 82 proc. powierzchni rzepaku i rzepiku ozimego.
