Ministerstwo rolnictwa w roku 2022 r. umożliwiło ubieganie się o wsparcie na tworzenie zadrzewień śródpolnych w ramach PROW 2014-2020; wsparcie to będzie nadal kontynuowane w ramach Planu Strategicznego – poinformował wiceminister rolnictwa Krzysztof Ciecióra.
Ciecióra podkreślił na wtorkowym posiedzeniu sejmowej komisji rolnictwa, iż „zadrzewienia śródpolne są ważne dla produkcji rolnej poprzez m.in. zwiększanie krajobrazowej retencji wody, ograniczanie skutków suszy i zapobieganie erozji glebowej”.
Dodał, że zadrzewienia odgrywają też ważną rolę w ochronie jakości wód, chronią glebę przed wiatrem, przeciwdziałają wymywaniu cząstek gleby podczas ulew. Dzięki głębokiemu systemowi korzeniowemu drzewa poprawiają obieg składników odżywczych i zwiększają przyrost materii organicznej w glebie, która w konsekwencji efektywniej zatrzymuje wodę.
MRiRW, dostrzegając istotną rolę zadrzewień na obszarach wiejskich, w tym m.in. związaną ze zwiększeniem retencji wodnej, od 2022 r. umożliwiło ubieganie się o wsparcie na ten cel. Pomoc finansowana pochodzi z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Stawki na założenie zadrzewień śródpolnych zróżnicowane są w zależności od ukształtowania terenu i wynoszą od ok. 10 tys. zł/ha do 13,6 tys. zł/ha. Dodatkowo refundowane są koszty zabezpieczenia sadzonek przed zwierzyną – poinformował Wiceminister.
Zaznaczył, że od 2023 r. taka pomoc będzie kontynuowana w ramach Planu Strategicznego 2023-2027. Na to działanie przewidziano 5-letnią premię na pielęgnację zalesień i ich utrzymanie, tj. ok. 2,5 tys. zł/ha/rok. „Na interwencje zadrzewieniowe przewidziano w PS 2023-2027 budżet ok. 9 mln. euro. Szacuje się, że nowymi zadrzewieniami zostanie objętych ok. 2 tys. ha” – powiedział Ciecióra.
Od przyszłego roku w ramach Planu Statecznego planowane jest ponadto uruchomienie wsparcia na zakładanie i utrzymanie systemów rolno-leśnych. Jest to użytkowanie gruntu rolnego, na którym drzewa lub krzewy są zintegrowane z uprawą rolną na tym samym obszarze np. drzewa i krzewy będą stanowiły część pastwiska dającą zwierzętom schronienie przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi – wyjaśnił.
Wparcie na ich założenie będzie zróżnicowane w zależności od nachylenia terenu tj. w wysokości od ok. 3 tys. zł/ha do 7 tys. zł/ha oraz 5-letnią premię na ich utrzymanie w wysokości 300 zł/ha/rok. Na wsparcie systemów rolno-leśnych budżet zaplanowano na ok. 10,5 mln. euro obejmującą powierzchnię 4,9 tys. ha.
Obecna na posiedzeniu komisji wiceminister środowiska Małgorzata Golińska wyjaśniła, że ochrona zadrzewień śródpolnych nie leży w kompetencji jej resortu. Nie mniej jednak ministerstwo środowiska „angażuje się w działania na rzecz ich ochrony, bowiem zadrzewienia śródpolne niosą za sobą szereg korzyści środowiskowych, w tym związanych ze zwiększeniem retencji wodnej” – wskazała.
Golińska poinformowała, że w lutym br. Ministerstwo Klimatu i Środowiska podpisało z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Polskim Związkiem Łowieckim porozumienie w zakresie działania na rzecz wsparcia tworzenia i ochrony zadrzewień śródpolnych na obszarach wiejskich. „Strony umówiły się, że każdy w granicach swoich kompetencji będzie upowszechniał informacje i promował tworzenie oraz utrzymanie zadrzewień, a także wieloletnich pasów kwietnych” – powiedziała.
W większości dyskusja dotyczyła zniszczeń powodowanych przez chronione zwierzęta i ptaki. Problemem jest nadpopulacja bobrów, o czym mówili m.in. poseł Zbigniew Ziejewski (KP) i Stefan Krajowski (KP). Zwierzęta te niszczą drzewa, a także wały przeciwpowodziowe. Są jednak chronione i na ich odstrzał potrzebna jest zgoda. Posłowie zwracali także uwagę na problemy ze zbyt dużą ich zdaniem populacją wilków, żurawi i ptaków krukowatych, które powodują straty w rolnictwie.
