Przed nami kwiecień – miesiąc, w którym pełną parą ruszają prace w polu i w sadach. Wiele wskazówek dotyczących pracy na roli podsunąć mogą rolnikom ludowe przysłowia.
– Polskie przysłowia wywodzą się z tradycji ludowej i są świadectwem obyczajów, wiedzy ludu, są również ważnym źródłem do badań nad historią kultury, dlatego też każdy z nas powinien je znać. Przez lata lud obserwował cykliczne zmiany zachodzące w przyrodzie wraz z kolejnymi miesiącami i porami roku. Przysłowia były sposobem przekazania wniosków płynących z tych obserwacji przyszłym pokoleniom. Nawet dziś, w dobie nowoczesnych technologii, umożliwiających coraz dokładniejsze prognozowanie pogody ta wiedza wciąż pozostaje użyteczna – mówi etnograf doktor Alicja Trukszyn.
I dodaje: – Przysłowia towarzyszyły ludziom od najdawniejszych czasów. Kiedy powstały pierwsze przysłowia w Polsce w mowie żywej, nie wiadomo. Można jedynie określić czas powstania pierwszych rękopisów czy starodruków zawierających te mądrości.
W ludowych przekazach jest wiele mądrości dotyczących kwietnia. Oto najpopularniejsze, wciąż funkcjonujące:
- Gdy w Palmową Niedzielę słońce świeci, pełne będą stodoły, beczki i sieci.
- Na św. Franciszka nieraz dobrze grzmi i łyska.
- Jeśli w Wielki Piątek deszcz kropi, radujcie się chłopi.
* Gdy Wielki Piątek ponury, Wielkanoc będzie bez chmury. - W Wielką Niedzielę pogoda – duża w polu uroda.
* Gdy mokro w Wielką Niedzielę, rok się sucho ściele. - Pogodny dzień wielkanocny grochowi wielce pomocny.
- Kwiecień wilgotny obiecuje rok stokrotny.
- Kwiecień, plecień, bo przeplata, trochę zimy, trochę lata.
- Kiedy w kwietniu słonko grzeje, wtedy rolnik nie zubożeje.
- Ciepły kwiecień, mokry maj, będzie żytko jako gaj.
- Choć i w kwietniu słonko grzeje, nieraz pole śnieg zawieje.
- Pogody kwietniowe – słoty majowe.
- Deszcze częste w kwietniu wróżą, że owoców będzie dużo.
- Gdyby w kwietniu nie padało, to owoców będzie mało.
- Gdy na Wojciecha rano plucha, do połowy lata będzie ziemia sucha.
- Kwiecień co deszczem rosi, wiele owoców przynosi.
- Jeśli w kwietniu pszczoły latają, to długie chłody się zapowiadają.
- Chodzisz na Marka bez koszuli, w maju kożuchem się otulisz.
- Jak przygrzeje słonko, przejdzie kwiecień łąką.
- Choć i w kwietniu słonko grzeje, nie raz pole śnieg zawieje.
- Grzmot w kwietniu dobra nowina, szron już liści nie pościna.
- Suchy kwiecień, marzec mokry, maj nie chłodny, rok nie głodny.
- Co Marek zagrzeje Pankracy wywieje.
- Deszcz w święty Marek, to ziemia w lecie jak skwarek.
- Kwiecień wilgotny obiecuje rok stokrotny.
- W kwietniu posusza, nic się na polach nie rusza.
