Nawłoć pospolita zwana też polską mimozą, złotą dziewicą czy złotnikiem to roślina często występująca w naszym kraju. Porasta tereny przy drogach, na zboczach, brzegach pól, spotkać ja można także w zaroślach. Ze względu na swoje właściwości cieszy się ogromnym zainteresowaniem, a jej kwitnące późnym latem kwiaty zapowiadają nadejście jesieni. Warto poznać jej zalety.
Nawłoć nazywana w Polsce mimozą, jest bohaterką piosenki wykonywanej przez Czesława Niemena pt. „Mimozami jesień się zaczyna”. Słowa do tego utworu skomponowanego w latach 60. XX wieku przez Marka Sarta pochodzą z wiersza „Wspomnienie” Juliana Tuwima z tomu poetyckiego „Siódma jesień” (1922).
Nawłoć pospolita to kłączowa bylina z rodziny astrowatych. Pochodzi z Azji Mniejszej, skąd została sprowadzona do innych rejonów świata. Dorasta do 80 cm wysokości, a rozrasta się na szerokość 60 cm. Ma wiechowate kwiatostany składające się z małych, złotożółtych kwiatów. Zakwita w sierpniu lub wrześniu na około 35−45 dni.
Jest rośliną mało wymagającą pod względem warunków glebowych. Rośnie w wilgotnej i niezbyt żyznej glebie, nie tylko w słońcu, ale i w półcieniu. Może być posadzona w gruncie lub uprawiana w donicach z ziemią uniwersalną wymieszaną pół na pół z rozdrobnioną korą. Nawłoć jest wytrzymała zarówno na suszę i mróz. W ziemie nie wymaga okrywania. Niestety, bylina jest bardzo ekspansywna. Aby uniknąć jej nadmiernego rozprzestrzeniania się, należy każdego roku usuwać jej zbędne korzenie i przesadzać.
Ziele zbiera się do celów leczniczych w początkowym okresie kwitnienia rośliny, zanim kwiaty całkowicie się rozwiną. Ścięte liście i kwitnące wierzchołki pędów o długości do 30 cm suszy się w przewiewnym miejscu lub w suszarniach na siatkach lub wiesza w pęczkach, dzięki temu zachowuje barwę i zapach. Najważniejsze, by temperatura otoczenia nie przekroczyła 40 stopni C.
Ziele zawiera: saponiny, olejek eteryczny, goryczki, garbniki, śluz, cukry oraz alkaloidy.
Napar z ziela nawłoci stosuje się w infekcjach dróg moczowych, przy kamicy nerkowej ze względu na właściwości moczopędne, dezynfekujące i rozkurczowe. Pomaga również w nieżytach przewodu pokarmowego. Zewnętrznie nawłoć stosuje się do okładów na rany i problemy skórne oraz do płukania jamy ustnej i gardła. Z liści i kwiatów otrzymuje się żółty barwnik do barwienia tkanin.
Miododajne kwiaty nawłoci są atrakcyjne dla pożytecznych owadów, dlatego bylina stanowi dobre sąsiedztwo dla pozostałych roślin.
