Ma słodkie, pachnące i zdrowe owoce oraz liście. Poziomki można jeść na surowo, robić z nich przetwory, suszyć i używać w kuchni. Czerwiec to czas na zbieranie czerwonych owoców, które rosną na słonecznych polanach, przy leśnych drogach i na obrzeżach lasu. Poziomki można także uprawiać w ogrodzie.
Owoce poziomki podobne są do truskawek, ale znacznie od nich mniejsze. To rośliny bardzo łatwe w uprawie, odporne na choroby i mrozy. Wystarczy zapewnić im słoneczne stanowisko i regularnie podlewać.
– Aby owoce zabezpieczyć przed gniciem, warto przykryć grządki słomą. Poziomki zbiera się, gdy są w pełni dojrzałe, po zebraniu owoców grządki nawozić systematycznie kompostem. Poziomki można uprawiać w jednym miejscu 2-3 lata, potem owoce są coraz mniejsze – mówi Teresa Gaj, doświadczona ogrodniczka.
Rozmnaża się je przez wysiew nasion w marcu do płaskich skrzynek, które przykrywamy i stawiamy na parapecie. Gdy mają 3-4 listki pikujemy, a w maju wysadzamy na grządkę. Poziomki rozłogowe rozmnażamy przez sadzenie rozłogów w lipcu-sierpniu. Poziomki bywają czasem atakowane przez szkodniki – przede wszystkim ślimaki, pędraki chrabąszczy i kwieciaka malinowca.
Owoce poziomki są bogatym źródłem witamin, a zwłaszcza witaminy C. Najlepiej smakują świeże, ponieważ nie nadają się na przechowywanie nawet w lodówce – szybko pleśnieją i tracą cenny aromat. Można je jednak zamrozić lub ususzyć – będą wtedy smacznym uzupełnieniem leczniczych herbat i naparów, ponieważ poziomka jest rośliną leczniczą, od dawna wykorzystywaną jako produkt zielarski.
W medycynie ludowej stosowano przede wszystkim liście poziomki, które mają właściwości oczyszczające i neutralizujące toksyny. Działają także wzmacniająco na naczynia krwionośne i łagodzą stany zapalne błon śluzowych. Napar z liści poziomek dostarcza cennych antyoksydantów, dzięki czemu działa przeciwstarzeniowo i chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Reguluje też przemianę materii i korzystnie działa na skórę.
Liście poziomki mają także zastosowanie w kuchni, gdzie stosuje się jako przyprawę. Można dodawać je do aromatyzowania wina, nalewek, herbat oraz pieczonych i duszonych mięs. Nadają potrawie delikatny, słodkawy i wyraźnie leśny smak i zapach.
Młode, zdrowe liście można zbierać przez cały okres wegetacji rośliny, ścinamy je bez ogonków; suszymy w warunkach naturalnych, ale w temperaturze nie przekraczającej 35 °C, ponieważ mogą stracić swoje lecznicze właściwości.
