Coraz mniejsze opady deszczu w Polsce skutkują tym, że nasz kraj ma jeden z najsłabszych bilansów wodnych w Europie. Woda – jako jeden z głównych czynników warunkujących prawidłowy wzrost i rozwój roślin, a tym samym wysoki plon – musi być dostępna dla roślin w takiej ilości, w jakiej rośliny jej potrzebują.
Warzywa psiankowate i dyniowate to jedne z tych warzyw, które są najbardziej wymagające pod względem zapotrzebowania na wodę. Obie grupy warzyw potrzebują dużej ilości wody w czasie zawiązywania owoców i przez cały okres wegetacyjny.
Do przedstawicieli warzyw psiankowatych zaliczyć możemy pomidora gruntowego, który ma dość silnie rozwinięty system korzeniowy. Pomidor zalicza się jednocześnie do warzyw o średnich wymaganiach wodnych. Niemniej jednak zapotrzebowanie pomidora na wodę zmienia się w zależności od fazy rozwojowej. Chcąc uzyskać zadowalający plon należy uwzględnić te fazy rozwojowe, w których deficyt wody może znacznie ograniczyć plon. Największe zapotrzebowanie na wodę w przypadku pomidora występuje w fazie kwitnienia, wiązania i przyrostu owoców. Jednocześnie mała wilgotność powietrza i zbyt wysoka temperatura również mogą przyczynić się do słabszego zawiązywania owoców, pomimo dostępności wody w glebie. Zbyt duża ilość wody w glebie, jak i jej niedobór mogą powodować pękanie owoców.
Przedstawicielem warzyw dyniowatych może być ogórek. Potrzeby wodne ogórka w okresie jego wzrostu wynoszą około 400 mm. W uprawie ogórka gruntowego z siewu, należałoby w czasie suszy wykonać nawadnianie gleby 3-4 dni przed siewem. Wymagania wodne warzyw dyniowatych są duże, gdyż rośliny te posiadają dość niewielki system korzeniowy, przy czym tworzą bardzo dużą masę liści i wiele owoców. Dlatego należy podlewać je systematycznie podczas całego okresu ich wegetacji. Ogórek jest warzywem, które najgorzej znosi niedobory wody, które z kolei przyczyniają się do powstawania w owocach tzw. pustych komór.
Innym czynnikiem zapewniającym wysoki plon jest nawożenie. Nie wystarczy oczywiście zapewnić roślinom tylko odpowiednią ilość wody – należy równolegle z nawadnianiem zapewnić odpowiednią ilość składników pokarmowych. Dostarczanie wody i składników pokarmowych roślinom może być zapewnione poprzez zintegrowany system – fertygację. Wymaga to jednak większych nakładów finansowych, z uwagi na konieczność stosowania dozowników.
Rozwiązaniem, które idealnie sprawdza się przy nawadnianiu roślin z obu wymienionych grup, jest system kroplowy. Zapewnia on nie tylko osiągnięcie odpowiedniej wielkości plonów, ale także minimalizuje możliwość porażenia upraw chorobami grzybowymi. Najmniej korzystnym – z uwagi na mało racjonalne wykorzystanie wody – jest system deszczowniany. Przy tym systemie zużycie wody jest niewspółmiernie wysokie w porównaniu do kroplowego. Występowanie chorób grzybowych jest również większe, z uwagi na duże zwilżenie całych roślin.
Małgorzata Miłek
