Znamy laureatów etapu wojewódzkiego XVI edycji konkursu na „Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne”. Nagrody wręczono w siedzibie Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach.
W konkursie wzięło udział pięć gospodarstw. Wszystkie gospodarstwa poddano szczegółowej ocenie przez wojewódzką komisję, powołaną przez dyrektora Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach. Pod uwagę brano między innymi: asortyment oraz wielkość produkcji, jej jakość, formy promocji, przetwórstwo, różnorodność w gospodarstwie, wykorzystanie starych i lokalnych odmian oraz ras w produkcji, wpływ sposobu gospodarowania na środowisko, działalność edukacyjną.
Głównym celem konkursu na „Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne” jest szerzenie dobrych praktyk w zakresie rolnictwa ekologicznego, wdrażanie najlepszych rozwiązań w gospodarstwach rolnych, a także rozpowszechnienie wiedzy z zakresu rolnictwa ekologicznego.
Oto laureaci konkursu:
I miejsce – Magdalena i Dawid Smak. Od 2012 roku prowadzą swoje 10-hektarowe gospodarstwo „Kozi Smak” w Złotej w powiecie pińczowskim. Gospodarstwo w 2019 roku zostało zgłoszone do systemu rolnictwa ekologicznego, a w 2022 roku zakończyło okres przestawiania i uzyskało certyfikat rolnictwa ekologicznego.
„Kozi Smak” oferuje całą gamę produktów z mleka koziego. Między innymi: świeże sery kozie (z czosnkiem niedźwiedzim, bazylią, czarnuszką, suszonymi pomidorami, żurawiną), twarożki, świeże sery wędzone, sery długo dojrzewające (na przykład dojrzewający z czerwonym winem).
Produkty wytwarzane w gospodarstwie sprzedawane są w ramach rolniczego handlu detalicznego i można je zakupić zarówno bezpośrednio w sklepiku przy gospodarstwie, jak i na ekologicznych targach czy ekobazarach.
Produkty z gospodarstwa „Kozi Smak” znalazły swoje miejsce na szlaku kulinarnym Świętokrzyska Kuźnia Smaków. Zdobywają również nagrody – w 2022 roku państwo Magdalena i Dawid Smak otrzymali nagrodę główną w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” za złocki ser kozi dojrzewający z czerwonym winem.
II miejsce – Stefan Dunin-Wąsowicz. Prowadzi swoje gospodarstwo w Sichowie Dużym, w gminie Rytwiany w powiecie staszowskim. W 2017 roku gospodarstwo po raz pierwszy zostało zgłoszone do systemu rolnictwa ekologicznego, a w 2019 roku zakończyło okres przestawiania i uzyskało certyfikat rolnictwa ekologicznego. To blisko 3-hektarowe gospodarstwo położone jest w otoczeniu zespołu pałacowo-parkowego Radziwiłłów. Obecnie odbudowane zostały główne budynki w parku, rozpościerającym się na 6 hektarach. W parku znajdują się Biblioteka Sichowska im. Krzysztofa i Zofii Radziwiłłów oraz Fundacja Edukacyjna, założona przez Państwa Kieniewiczów. Pieczę nad wszystkim sprawuje właściciel Stefan Dunin-Wąsowicz, wnuk ostatniego przedwojennego właściciela Sichowa Krzysztofa Radziwiłła, który mieszkał tutaj z całą swoją rodziną do 1940 roku.
Głównym kierunkiem produkcji jest uprawa winorośli, która jest przetwarzana na wino. Winnica znajduje się na powierzchni 0,34 ha. Pierwsze nasadzenia winorośli miały miejsce w 2013 roku, a pierwsze winobranie i próbna fermentacja odbyła się w 2015 roku. Winnica oferuje wina wytrawne czerwone i białe. W gospodarstwie uprawia się również warzywa, które są wykorzystywane do potraw w kuchni w pałacu. Warzywa są również sprzedawane na lokalnym rynku.
III miejsce – Anna i Stanisław Śliwa. Prowadzą swoje gospodarstwo położone w miejscowości Drożejowice w gminie Skalbmierz w powiecie kazimierskim. To malowniczo położone gospodarstwo oddalone jest od terenów zurbanizowanych i znajduje się na widokowym wzniesieniu, z którego można obserwować panoramę Skalbmierza i okolicznych wsi. W gospodarstwie, którego powierzchnia wynosi nieco ponad 4 hektary, od 2006 roku prowadzona jest produkcja metodami ekologicznymi – zarówno roślinna, jak i zwierzęca.
Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji warzyw, w tym: cebuli, fasoli, czosnku, kapusty, dyni, cukinii, pora, sałaty. Dzięki tak zróżnicowanej strukturze upraw gospodarstwo jest atrakcyjne dla kupujących. Różnorodny asortyment przyciąga indywidualnych klientów.
Produkcja zwierzęca opiera się na hodowli trzody. Zwierzęta żywione są paszami ekologicznymi wyprodukowanymi w obrębie gospodarstwa. Żywiec wieprzowy sprzedawany jest do stałych odbiorców.
Państwo Anna i Stanisław Śliwa współpracują także ze Świętokrzyskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego. W gospodarstwie przeprowadzane są pokazy i demonstracje dla rolników z powiatu kazimierskiego, zainteresowanych produkcją ekologiczną. Podczas spotkań z rolnikami pan Stanisław i jego żona chętnie dzielą się doświadczeniem zdobytym przez lata w prowadzonym gospodarstwie.
