Znamy laureatów etapu wojewódzkiego XVI edycji konkursu na „Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne”. Nagrody wręczono w siedzibie Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach.
W konkursie wzięło udział pięć gospodarstw. Wszystkie gospodarstwa poddano szczegółowej ocenie przez wojewódzką komisję, powołaną przez dyrektora Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach. Pod uwagę brano między innymi: asortyment oraz wielkość produkcji, jej jakość, formy promocji, przetwórstwo, różnorodność w gospodarstwie, wykorzystanie starych i lokalnych odmian oraz ras w produkcji, wpływ sposobu gospodarowania na środowisko, działalność edukacyjną.
Głównym celem konkursu na „Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne” jest szerzenie dobrych praktyk w zakresie rolnictwa ekologicznego, wdrażanie najlepszych rozwiązań w gospodarstwach rolnych, a także rozpowszechnienie wiedzy z zakresu rolnictwa ekologicznego.
Oto laureaci konkursu:
I miejsce – Magdalena i Dawid Smak. Od 2012 roku prowadzą swoje 10-hektarowe gospodarstwo „Kozi Smak” w Złotej w powiecie pińczowskim. Gospodarstwo w 2019 roku zostało zgłoszone do systemu rolnictwa ekologicznego, a w 2022 roku zakończyło okres przestawiania i uzyskało certyfikat rolnictwa ekologicznego.
„Kozi Smak” oferuje całą gamę produktów z mleka koziego. Między innymi: świeże sery kozie (z czosnkiem niedźwiedzim, bazylią, czarnuszką, suszonymi pomidorami, żurawiną), twarożki, świeże sery wędzone, sery długo dojrzewające (na przykład dojrzewający z czerwonym winem).
Produkty wytwarzane w gospodarstwie sprzedawane są w ramach rolniczego handlu detalicznego i można je zakupić zarówno bezpośrednio w sklepiku przy gospodarstwie, jak i na ekologicznych targach czy ekobazarach.
Produkty z gospodarstwa „Kozi Smak” znalazły swoje miejsce na szlaku kulinarnym Świętokrzyska Kuźnia Smaków. Zdobywają również nagrody – w 2022 roku państwo Magdalena i Dawid Smak otrzymali nagrodę główną w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów” za złocki ser kozi dojrzewający z czerwonym winem.
II miejsce – Stefan Dunin-Wąsowicz. Prowadzi swoje gospodarstwo w Sichowie Dużym, w gminie Rytwiany w powiecie staszowskim. W 2017 roku gospodarstwo po raz pierwszy zostało zgłoszone do systemu rolnictwa ekologicznego, a w 2019 roku zakończyło okres przestawiania i uzyskało certyfikat rolnictwa ekologicznego. To blisko 3-hektarowe gospodarstwo położone jest w otoczeniu zespołu pałacowo-parkowego Radziwiłłów. Obecnie odbudowane zostały główne budynki w parku, rozpościerającym się na 6 hektarach. W parku znajdują się Biblioteka Sichowska im. Krzysztofa i Zofii Radziwiłłów oraz Fundacja Edukacyjna, założona przez Państwa Kieniewiczów. Pieczę nad wszystkim sprawuje właściciel Stefan Dunin-Wąsowicz, wnuk ostatniego przedwojennego właściciela Sichowa Krzysztofa Radziwiłła, który mieszkał tutaj z całą swoją rodziną do 1940 roku.
Głównym kierunkiem produkcji jest uprawa winorośli, która jest przetwarzana na wino. Winnica znajduje się na powierzchni 0,34 ha. Pierwsze nasadzenia winorośli miały miejsce w 2013 roku, a pierwsze winobranie i próbna fermentacja odbyła się w 2015 roku. Winnica oferuje wina wytrawne czerwone i białe. W gospodarstwie uprawia się również warzywa, które są wykorzystywane do potraw w kuchni w pałacu. Warzywa są również sprzedawane na lokalnym rynku.
III miejsce – Anna i Stanisław Śliwa. Prowadzą swoje gospodarstwo położone w miejscowości Drożejowice w gminie Skalbmierz w powiecie kazimierskim. To malowniczo położone gospodarstwo oddalone jest od terenów zurbanizowanych i znajduje się na widokowym wzniesieniu, z którego można obserwować panoramę Skalbmierza i okolicznych wsi. W gospodarstwie, którego powierzchnia wynosi nieco ponad 4 hektary, od 2006 roku prowadzona jest produkcja metodami ekologicznymi – zarówno roślinna, jak i zwierzęca.
Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji warzyw, w tym: cebuli, fasoli, czosnku, kapusty
Kapusta (Brassica L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny ... More, dyni, cukinii, pora, sałaty. Dzięki tak zróżnicowanej strukturze upraw gospodarstwo jest atrakcyjne dla kupujących. Różnorodny asortyment przyciąga indywidualnych klientów.
Produkcja zwierzęca opiera się na hodowli trzody. Zwierzęta żywione są paszami ekologicznymi wyprodukowanymi w obrębie gospodarstwa. Żywiec wieprzowy sprzedawany jest do stałych odbiorców.
Państwo Anna i Stanisław Śliwa współpracują także ze Świętokrzyskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego. W gospodarstwie przeprowadzane są pokazy i demonstracje dla rolników z powiatu kazimierskiego, zainteresowanych produkcją ekologiczną. Podczas spotkań z rolnikami pan Stanisław i jego żona chętnie dzielą się doświadczeniem zdobytym przez lata w prowadzonym gospodarstwie.
