Zasady Europejskiego Zielonego Ładu skupiają się wokół bioróżnorodności. Jednym z jej elementów są pasy kwietne, których wykorzystywanie w krajobrazie rolniczym jest naturalnym mechanizmem regulacji siedliska rolniczego.
Jednym z celów Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 jest zwiększenie troski o środowisko oraz nacisk na działania na rzecz klimatu, czyli m.in. przyczynianie się do ochrony bioróżnorodności, wzmocnienie usług ekosystemowych oraz ochrona siedlisk i krajobrazu.
W II filarze Wspólnej Polityki Rolnej jest interwencja pod nazwą wieloletnie pasy kwietne – rozwiązanie, dzięki któremu następuje wzrost różnorodności biologicznej.
Pasy kwietne mają wiele zalet – pochłaniają zanieczyszczenia powietrza oraz te zawiązane z nawożeniem pól i stosowaniem środków ochrony roślin, zatrzymują wodę w glebie, są siedliskiem dla owadów, sprzymierzeńców rolników w walce ze szkodnikami roślin, co w efekcie prowadzi do zmniejszonej ilości stosowanych pestycydów.
Pasy kwietne to także środowiskowa enklawa dla zapylaczy, które stanowią ważny czynnik w rozwoju roślin uprawnych. Są też ostoją dla chrząszczy żywiących się mszycami czy ślimakami. To również urozmaicenie struktury krajobrazu.
– Od tego roku można było się ubiegać o wsparcie finansowe na zakładanie pasów kwietnych. Interwencja „Wieloletnie pasy kwietne” oznacza zakładanie i utrzymywanie śródpolnych, wieloletnich pasów kwietnych w celu wzbogacania bioróżnorodności krajobrazu wiejskiego, ograniczania szkodliwych monokultur oraz wspierania zapylaczy i innych pożytecznych organizmów – wyjaśnia Dominika Wójcik ze Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego.
Na dopłaty mogą liczyć posiadacze gospodarstw rolnych, w których powierzchnia gruntów rolnych przekracza 1 hektar. Zobowiązanie musi zostać podjęte na 5 lat, a do płatności kwalifikować będą się działki nie mniejsze niż 0,1 ha.
Wymogi:
– minimalne rozmiary: długość 35 metrów, szerokość od 3 do 9 metrów; min. odległość pomiędzy pasami kwietnymi to 50 metrów,
– termin wysiewu mieszanki nasion: jesień poprzedzająca rok rozpoczęcia realizacji zobowiązania lub wiosna w pierwszym roku realizacji zobowiązania,
– koszenie roślinności pasów kwietnych: 50% powierzchni pasa raz w roku
Pas kwietny powinien być co najmniej dziesięciogatunkowy i zgodnie z wymogami miałyby składać się głównie z rodzimych gatunków roślin jednorocznych, dwuletnich i wieloletnich. To oznacza, że nasiona na pasy kwietne mogą być uprawiane na terenach odznaczających się niższą klasą gleby.
Rolnicy podejmujący zobowiązanie mają obowiązek posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej. Muszą również zachować w gospodarstwie elementy krajobrazu nieużytkowane rolniczo, stanowiące ostoje przyrody oraz zachować istniejące w obrębie pasa drzewa i krzewy.
Ograniczenia:
– nie można przekształcać istniejących trwałych użytków zielonych na pasy kwietne
– w obrębie pasa nie można przeorywać, wypasać, stosować nawozów mineralnych i naturalnych, osadów ściekowych oraz środków ochrony roślin
– pasy kwietne nie mogą też stanowić miejsca składowania siana, słomy i odpadów, obornika, służyć jako drogi dojazdowe ani miejsca do parkowania maszyn oraz urządzeń rolniczych.
Stawka płatności w ramach interwencji „Wieloletnie pasy kwietne” wynosi 4 207 złotych na hektar.
