Na miedzach, w rowach przydrożnych spotkać można spotkać krzewy, których owoce od dawna uznawane są za zioła. Mają właściwości lecznicze i są wykorzystywane w medycynie naturalnej. Najczęściej można spotkać dziką różę, jeżyny, czarny bez i głóg. Warto poznać ich właściwości zdrowotne i zebrać jesienią.
– W czasie kwitnienia są oblatywane przez pszczoły, a owoce po dojrzeniu, a nawet już zaschnięciu zjadane są przez ptaki. Są ważnym elementem bioróżnorodności rolniczej i powinny być zachowane w swoim naturalnym środowisku – mówi Krzysztof Domagała, ekspert ze Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego.
Dzika róża
Owoce dzikiej róży są źródłem witamin: A, E, B1, B2, K oraz m.in. flawonoidów, garbników, kwasów organicznych (cytrynowy i jabłkowy), karotenoidów i pektyn. Są uważane za bardzo energetyzujące i pomocne w leczeniu wielu chorób.
Dzika róża ma wiele właściwości i zastosowań we współczesnej medycynie, które mogą się przyczynić do poprawy naszego zdrowia. Trwają badania nad potwierdzeniem skuteczności wyciągów z dzikiej róży w leczeniu cukrzycy, otyłości, chorób układu krwionośnego i nadciśnienia.
Jeżyny
Jeżyna ze względu na właściwości lecznicze zaliczana jest do naturalnych farmaceutyków używanych w czasie przeziębień, infekcji bakteryjnych i wirusowych. Jej liście i owoce od dawna stosowane są w ziołolecznictwie.
Owoce jeżyny są cennym źródłem witaminy C, K oraz błonnika pokarmowego. Mają wysoką zawartość manganu i dlatego polecane są zwłaszcza w profilaktyce osteoporozy. Owoce jeżyny wspomagają pracę mózgu, zapobiegają utratom pamięci spowodowanym starzeniem się. Mają też właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne przeciwko niektórym bakteriom wywołującym zapalenie jamy ustnej. Ekstrakt z jeżyny może pomóc w zapobieganiu i kontroli chorób dziąseł i ubytków. Jeżyny zalecane są w leczeniu przeziębień.
Susz z owoców jeżyn działa napotnie, wykrztuśnie i antybakteryjnie. Owoce jeżyny są bogatym źródłem polifenoli, a zwłaszcza antocyjanów. Flawonoidy, w tym antocyjany, mogą zmniejszać ryzyko powstania otyłości, choroby wieńcowej serca, różnych typów raka czy też wpływać na poprawę pamięci u osób starszych. Jeżyna ma korzystne oddziaływanie na hamowanie rozwoju komórek raka prostaty. Znaczenie zdrowotne mają także przetwory z owoców jeżyny – soki, dżemy, galaretki, nalewki. Sok z jeżyn działa napotnie i wykrztuśnie. Zalecany jest w przeziębieniach oraz stanach gorączkowych. Może być pomocny także w dolegliwościach przewodu pokarmowego i przy leczeniu nerwicy.
Czarny bez
Właściwości zdrowotne czarnego bzu mają jego kwiaty, zawierające kwasy organiczne, sole mineralne, flawonoidy, garbniki i olejki eteryczne, a także owoce bogate w witaminy A, B, C, żelazo, wapń, fosfor, ale także w pektyny czy garbniki.
Suszony kwiat bzu działa przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, napotnie, polecany jest przy wszelkich infekcjach dróg oddechowych.
Czarny bez ma też zastosowanie w leczeniu bólu związanego z zapaleniem nerwów rwy kulszowej, migrenami. Ma działanie oczyszczające, regulujące pracę układu trawiennego oraz nerek. Bez czarny, w związku z bogactwem zawartych w nim witamin i antocyjanów wpływa korzystnie na oczy. Ma także działanie przeciwcukrzycowe (obniża poziom cukru we krwi), a nawet przeciwnowotworowe. Najpowszechniej jednak czarny bez stosuje się w stanach grypowych.
Głóg
W medycynie ludowej głóg to remedium na problemy gastryczne. Badania wskazują na jego dużą rolę we wspomaganiu pracy serca. Zwiększa siłę skurczów mięśnia sercowego oraz normalizuje rytm jego pracy. Stosowany jest w chorobach układu krwionośnego, zwłaszcza w nadciśnieniu. Działa hipotensyjnie poprzez rozkurczanie mięśni gładkich tętnic oraz żył (zwłaszcza wieńcowych), co ma znaczenie w prewencji zawałów i choroby niedokrwiennej serca. Ze względu na zawartość witamin (głównie witaminy C, minerałów oraz kwasów), głóg uważa się za roślinę wzmacniającą odporność.
Głóg posiada szereg właściwości przeciwzapalnych oraz antybakteryjnych. Obniża poziom „złego cholesterolu” we krwi (LDL). Ze względu na działanie hipotensyjne jest wykorzystywany jako środek łagodnie uspokajający i wyciszający w stanach stresu, a także przy nerwicach. Dzięki obecności przeciwutleniaczy wykazuje właściwości antyoksydacyjne, które zapobiegają powstawaniu i namnażaniu komórek nowotworowych.
