Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi razem z Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa, tak jak w poprzednich latach, zrealizowała badanie „Polska Wieś i Rolnictwo”. Pokazało ono obraz naszej wsi.
Głównym celem badania jest ocena postaw i opinii wobec dokonujących się przemian społeczno-gospodarczych w rolnictwie i na obszarach wiejskich, jak również poznanie opinii respondentów na temat działań państwa wobec rolnictwa i obszarów wiejskich oraz instytucji pracujących na ich rzecz.
Jak przedstawia się w świetle najnowszego badania sytuacja gospodarstw rolnych?
Ponad połowa (53,3 proc.) badanych rolników dodatkowo użytkuje grunty rolne na podstawie dzierżawy (31,7 proc.), użyczenia (14,1 proc.) bądź innego tytułu (7,5 proc.). Trzech na czterech rolników (77,0 proc.) deklarowało, że nie użycza ani nie oddaje w dzierżawę swoich gruntów.
Większość (70,5 proc.) rolników uważa, że jest w stanie wraz z rodziną utrzymać się wyłącznie z prowadzenia działalności rolniczej. Co drugi badany rolnik przyznał, że największą barierę w rozwoju jego gospodarstwa stanowi niedostateczne wyposażenie techniczne (53,0 proc.). Dla rozwoju gospodarstw rolników jedną z istotniejszych barier stanowi także niska opłacalność produkcji (45,8 proc.) i niedostatecznie rozwinięta infrastruktura gospodarstwa rolnego w zakresie budynków/budowli rolniczych (44,6 proc.).
Inwestycje
Zdaniem 43,4 proc. rolników w ich gospodarstwie rolnym w najbliższych 5 latach konieczne byłyby inwestycje w nowe maszyny rolnicze, 39,4 proc. rolników dostrzega potrzebę remontu posiadanych maszyn rolniczych, a 36,9 proc. uważa, że należałoby wybudować budynki gospodarcze. Inwestycje w nowe maszyny rolnicze wskazywane były najczęściej bez względu na wiek rolników. Rolnicy w wieku od 35 do 54 lat częściej od pozostałych wskazywali na wybudowanie budynków gospodarczych (42,0 proc.) i zatrudnienie osób do pracy w gospodarstwie (30,7 proc.). Z kolei wśród respondentów w wieku co najmniej 55 lat wyraźnie wyższy odsetek wskazań dotyczył remontu posiadanych maszyn rolniczych (40,3 proc.) i remontu budynków gospodarczych (34,7 proc.), zaś niższy zakupu ziemi rolniczej – 24,3 proc.
Co trzeci ankietowany (32,0 proc.) byłby zainteresowany zakupem komputera, tabletu lub smartfona z oprogramowaniem do zarządzania gospodarstwem rolnym, a 28,3 proc. – zakupem, montażem lub wynajmem urządzeń i oprogramowania do oceny stanu zdrowia zwierząt hodowlanych.
Dodatkowa praca zarobkowa
Większość badanych rolników nie podejmuje się pracy pozarolniczej (72,3 proc.), gdyż praca w gospodarstwie rolnym nie pozostawia im czasu na jakiekolwiek dodatkowe zajęcia zarobkowe (40,3 proc.). Pracy pozarolniczej wyraźnie częściej podejmują się rolnicy w wieku od 18 do 34 lat (42,9 proc.), zaś najrzadziej – osoby w wieku 55 lat i więcej (21,5 proc.).
Brak rąk do pracy
Blisko 13,6 proc. rolników, w związku z wojną w Ukrainie, spodziewa się kłopotów z zapewnieniem sobie pracowników do pracy w gospodarstwie rolnym. Czterech na dziesięciu (41,3 proc.) nie poszukuje pracowników, a trzech na dziesięciu (29,1 proc.) nie przewiduje takich trudności, mimo iż potrzebuje pracowników do pracy w gospodarstwie rolnym.
Poprawa bezpieczeństwa
Aby poprawić warunki bezpieczeństwa pracy 61,0 proc. rolników w ostatnich 5 latach wprowadziło zmiany na terenie gospodarstwa rolnego. Decydując się na stosowanie środków ochrony roślin co trzeci rolnik uwzględniał progi ekonomicznej szkodliwości organizmów szkodliwych (34,1 proc.) oraz poziom szkodliwości środków ochrony roślin dla ludzi, pszczół i środowiska naturalnego (33,2 proc.). Takie praktyki stosują najczęściej osoby w wieku od 35 do 54 lat. Blisko co czwarty rolnik brał pod uwagę wyniki prowadzonego przez siebie monitoringu organizmów szkodliwych (23,9 proc.) oraz korzystał z systemów wspomagania podejmowania decyzji w ochronie roślin (22,7 proc.) – najczęściej osoby w wieku od 18 do 34 lat (odpowiednio 27,1 proc. i 21,4 proc.).
Rolnicy przed wykonywaniem zabiegów wykorzystujących środki ochrony roślin w swoim gospodarstwie rolnym, często informują o tym fakcie inne osoby, przy czym takie informacje najczęściej przekazują sąsiadom użytkującym działki w sąsiedztwie miejsc stosowania środków ochrony roślin (48,9 proc.). Nieco niższy odsetek badanych przekazuje takie informacje właścicielom pasiek (29,3 proc.). Co trzeci rolnik (30,7 proc.) stosujący środki ochrony roślin nie informuje o tym fakcie innych osób.
