Powołany zostanie Rzecznik Rolników, przewiduje to poselski projekt ustawy, którego pierwsze czytanie odbyło się już w Sejmie. Został skierowany do dalszych prac w komisji rolnictwa.
„Projekt ustawy zmierza do utworzenia nieistniejącej dotychczas instytucji Rzecznika Rolników. Instytucja ta jest bardzo potrzebna polskim rolnikom, których interesy są narażone na szwank w wielu relacjach prawnych z władzami publicznymi, z podmiotami gospodarczymi i partnerami handlowymi, w sporach cywilnoprawnych i innych podobnych sytuacjach” – mówił poseł sprawozdawca projektu przygotowanego przez PiS Robert Telus.
Nowa regulacja ma zapewnić rolnikom bezpieczeństwo ekonomiczne i prawne. Jak zauważył, rolnicy z reguły są w sytuacjach konfliktowych stroną słabszą, a ich sytuacja materialna nie zawsze pozwala na komercyjną pomoc prawną.
Według projektu maksymalny limit wydatków z budżetu państwa przeznaczonych na wykonywanie zadań rzecznika wynikających z ustawy w latach 2025–2034 wyniesie 187 mln 785 tys. zł.
Kadencja rzecznika trwa 6 lat i rozpoczyna się z dniem powołania. Ta sama osoba może być rzecznikiem tylko jedną kadencję. Kadencja wygasa w przypadku jego śmierci lub odwołania. Rzecznik może wykonywać swoje zadania przy pomocy jednego zastępcy, którego powołuje minister rolnictwa na wniosek rzecznika.
Osoba powołana na stanowisko rzecznika nie może wykonywać innych zajęć zawodowych ani zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem stanowiska badawczo-dydaktycznego lub badawczego na uczelni.
Do zadań rzecznika należy m.in. reprezentowanie interesu rolników wobec władz publicznych, w tym także wobec instytucji Unii Europejskiej; opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności rolniczej, wsparcia rolnictwa oraz ochrony gruntów rolnych na terytorium Polski; pomoc w organizacji mediacji między rolnikami a organami administracji publicznej; współpraca z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi; czuwanie nad przestrzeganiem zasad uczciwej konkurencji i uczciwych praktyk rynkowych w stosunku do rolników,
W zakresie ochrony praw rolników Rzecznik może m.in.: występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej; informować właściwe organy nadzoru lub kontroli o dostrzeżonych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organów administracji publicznej;) informować właściwe organy o dostrzeżonych barierach i utrudnieniach w zakresie wykonywania działalności rolniczej; wnosić skargę nadzwyczajną; brać udział w postępowaniu w sprawach cywilnych, w których tylko jedną ze stron jest rolnik.
Autorzy projektu proponują, by ustawa weszła w życie 1 września 2025 roku.
