Moreli, mniejszej kuzynce brzoskwini poświęcono w kalendarzu na 2023 rok dzień 9 stycznia. Skąd to wyróżnienie dla niepozornego z wyglądu owocu?
Ponieważ ma odżywczą moc, a jego uprawa staje się coraz bardziej popularna w Polsce. W naszym regionie sady morelowe zakłada się głównie na Sandomierszczyźnie, ale przybywa ich również w innych rejonach.
Morele zawierają przeciwutleniacze, opóźniają więc procesy starzenia i pomagają zachować młody wygląd skóry. Wspomagają też pracę nerek, regulują ciśnienie krwi, korzystnie wpływają na trawienie. Są też źródłem witamin A, C, PP i z grupy B oraz minerałów, takich jak: potas, żelazo, wapń czy fosfor. Ponadto zawierają sporo błonnika, który korzystnie wpływa na przemianę materii i pomaga usunąć złogi z jelit.
Morele, zwłaszcza suszone, mają też działanie zasadotwórcze i są zalecane cierpiącym na nadkwasotę żołądka i jedzącym duże ilości mięsa, które ma właściwości zakwaszające. Morele powinni jeść również sportowcy, gdyż po treningu przywracają równowagę kwasowo-zasadową w organizmie.
W ostatnich latach obserwować można wzrost zainteresowania uprawą moreli. Ocieplanie się klimatu sprawia, że stają się one mniej zawodne w plonowaniu niż jeszcze przed dwoma czy trzema dekadami. Rozszerza się także obszar, na którym zakłada się sady morelowe. Oprócz upraw na Dolnym Śląsku i Sandomierszczyźnie, morele coraz częściej sadzi się też na Mazowszu i w Wielkopolsce.
Uprawa moreli udaje się najlepiej w rejonach o gorących, suchych latach i krótkich zimach. Drzewa te dobrze znoszą suszę, ale szkodzą im długotrwałe deszcze, sprzyjające rozwojowi chorób grzybowych. Bardzo niekorzystne są dla morelowych sadów krótkotrwałe ocieplenia zimą, ponieważ morele szybko rozpoczynają wegetację i przemarzają po powrocie niskich temperatur.
Drzewa uszkodzone przez mrozy są bardzo podatne na choroby kory i drewna, raka bakteryjnego. Większość odmian dobrze znosi mrozy nawet do -20°C. Jedynie kwiaty, które pojawiają się wcześnie, są wrażliwe na przymrozki, dlatego drzewka sadzić należy na stanowiskach słonecznych. W zacisznych miejscach.
Morela nie toleruje podłoży zimnych, ciężkich i zwięzłych. Najlepsze efekty przynosi uprawa na żyznej glebie o wysokiej przepuszczalności i odczynie lekko kwaśnym do obojętnego, ale drzewka będą owocowały nawet na suchych i skalistych podłożach.
Drzewka moreli najlepiej kupować w szkółkach sadowniczych, gdzie będą miały certyfikat pochodzenia.
