Smardz jadalny, grzyb, który na całym świecie słynie z wyjątkowych walorów smakowych i uchodzi wśród grzybiarzy za rarytas pojawił się w ogrodzie Radia Kielce. Okazałe owocniki znalazły tu sprzyjające warunki do rozwoju i są bardzo rzadko spotykaną u nas atrakcją przyrodniczą.
Smardz to wprawdzie grzyb jadalny, jednak spożywać go można dopiero po odpowiedniej obróbce termicznej. W naszym kraju grzyby te występują niezwykle rzadko i znajdują się pod częściową ochroną.
Smardz ma charakterystyczne owocniki o pofałdowanej strukturze. Grzyby te wyróżnia delikatny smak i lekko korzenny aromat. Dania przygotowane z dodatkiem smardzów jadalnych są nie tylko smaczne, ale i dostarczają wielu cennych wartości odżywczych.
Owocnik smardza jadalnego ma owalny, jajowaty lub stożkowy kształt, średnicę około 7 cm i wysokość do 10 cm. Jest pusty w środku. Najczęściej ma kolor beżowy, szary lub nawet czarny. Jego struktura jest mocno pofałdowana, pełna głębokich wypustek o nieregularnym kształcie.
Grzybiarze na zbiory smardzów wybierają się zwykle do Czech i na Słowację, gdzie są one znacznie bardziej liczne. Można znaleźć je od marca do lipca. Grzyby te wyrastają z reguły po obfitych wiosennych deszczach zarówno w lasach iglastych, jak i liściastych.
Zwykle rosną w gromadzie, w sąsiedztwie jesionów, ale bywa i tak, że pojawiają się na obszarach trawiastych, w pobliżu rzek, w sadach lub ogrodach, w pobliżu drzew owocowych. Kilkanaście dorodnych owocników smardza wyrosło właśnie w ogrodzie Radia Kielce.
Smardz jadalny ma szerokie zastosowanie w kuchni, przemyśle spożywczym. Pamiętać jednak należy, że pod żadnym pozorem nie można go spożywać w surowej postaci. Ma on wówczas toksyczne działanie. Najlepiej przygotowywać go w formie duszonej lub smażonej. Nadaje się również do suszenia.
Grzyb ten to wytworny dodatek do dań mięsnych, a także wegetariańskich, składnik pierogów, omletów, sałatek warzywnych i zup.
Smardz najlepiej rozwija się na glebach żyznych, bogatych w związki organiczne. Występuje w Europie, Azji, a także w Ameryce Północnej i w Nowej Zelandii.
Od 2014 roku smardz objęty jest ochroną częściową. Zbiór owocników na użytek własny i do celów gospodarczych dopuszczalne jest tylko w ogrodach, uprawach ogrodniczych, szkółkach leśnych oraz na terenach zielonych.
Jajecznica z suszonymi smardzami
Składniki: 25 g suszonych smardzów, 100 ml śmietany kremówki, 4 jajka, łyżeczka masła, szczypiorek.
Sposób przygotowania: Grzyby opłukać, zalać w misce ciepłą wodą, moczyć przez 30 minut, a następnie dokładnie odsączyć i pokroić. Włożyć do garnka, dolać śmietanę, posolić i dodać pieprz. Następnie gotować grzyby na średnim ogniu przez 15 minut. W międzyczasie wybić jajka. Dodać do nich kilka łyżek wody pozostałej z moczenia grzybów, przyprawić i roztrzepać widelcem. Na patelni dodać do jajek porcję masła i wymieszać. Kiedy jajecznica zacznie gęstnieć, dodać grzyby ze śmietaną i gotować aż potrawa będzie miała kremową konsystencję. Na koniec posypać szczypiorkiem.
