W ostatnich latach obserwuje się koncentrację produkcji ziemniaka do gospodarstw wielkoobszarowych. Mniejsze gospodarstwa rolne, stosujące niskonakładowe technologie produkcji, odchodzą od płodozmianu ziemniaka, na rzecz innych, często bardziej opłacalnych upraw.
W latach 70. i 80. ubiegłego wieku ziemniaki uprawiane były niemal w każdym polskim gospodarstwie. Powierzchnię ich upraw szacowało się na ponad 2,5 mln ha. Dawały plon do 50 mln ton rocznie. Niestety, przeważnie były słabej jakości, dlatego przeznaczało się je na paszę.
Obecnie powierzchnia upraw ziemniaka jest znacznie mniejsza, według danych ARiMR wynosi ok. 181 tys. ha nadal jednak ziemniak ma istotny udział w strukturze upraw w Polsce.
Na znacząco mniejszym areale zbieranych jest blisko siedem milionów ton ziemniaka, ale jest to ziemniak o bardzo wysokiej jakości i wysokich walorach smakowych. To bardzo zdrowa roślina i w diecie człowieka ziemniak powinien mieć jeszcze większe znaczenie.
Zdaniem ekspertów, kluczowa jest dywersyfikacja uprawy ziemniaka, która jest gwarancją jego skupu i opłacalności produkcji. Zwiększenie areału uprawy tego warzywa jest szansą dla polskiego rolnictwa.
Jak podaje Eurostat, wobec pozostałych krajów Unii Europejskiej, Polska zajmuje drugie miejsce w produkcji ziemniaka (16,4 proc.) – rok 2022.
Najwięcej ziemniaków, wśród państw Unii Europejskiej produkują Niemcy (21,2 proc.), a trzecią pozycję stanowi Francja – 15,7 proc.
Zdaniem dietetyków, ziemniaki są łatwostrawne, a zawarte w nich substancje odżywcze są łatwo przyswajalne. To warzywa niskokaloryczne i nie tuczące. Wartość kaloryczna ziemniaka jest niska (69–85 kcal) i porównywalna z wartością energetyczną czereśni (61 kcal/100 g) lub winogron (69 kcal/100 g), a przy tym jest cztero, pięcio-krotnie niższa niż wartość energetyczna ryżu i kasz (średnio ok. 340 kcal). Bulwy ziemniaków zawierają niewiele tłuszczu (ok. 0,1proc.), a ponadto mają działanie zasadotwórcze, dzięki czemu równoważą kwasotwórcze oddziaływanie na organizm mięsa, z którym je najczęściej podajemy.
Bulwy ziemniaków dostarczają witamin: A, C, B (B1, B2, B3 i B6). Wprawdzie nie zawierają ich zbyt wiele, z wyjątkiem witaminy C, ale ze względu na to, że w diecie statystycznego Polaka występują często i w sporych ilościach – są ich ważnym bądź w przypadku witaminy C głównym źródłem.
Ważnym składnikiem odżywczym bulw ziemniaka jest białko – mimo że występuje w niewielkiej ilości (ok. 2 proc.), odznacza się wysoką wartością biologiczną, choć nie jest białkiem pełnowartościowym.
Ziemniaki są źródłem błonnika pokarmowego, który ułatwia trawienie, poprawia perystaltykę jelit, zwiększa objętość treści pokarmowej dając uczucie sytości, pomaga w walce z nadwagą i obniża poziom cholesterolu. Dzięki zawartości błonnika ziemniaki pomagają przy problemach z trawieniem, biegunkach i zaparciach.
Są również źródłem potasu, który reguluje pracę serca i obniża ciśnienie tętnicze, stąd w niektórych chorobach serca stosuje się dietę ziemniaczaną, oraz magnezu, który jest m.in. budulcem zębów i kości, poprawia przemianę materii, łagodzi stany zmęczenia i stres. Ponadto zawierają wapń, żelazo, fosfor, jod, miedź i cynk.
