Zero węgla, bezpieczeństwo żywnościowe i energetyczne, prosty dostęp do funduszy unijnych, dostępność kluczowych usług lokalnych, infrastruktury, czy rozwoju gospodarczego – podczas Europejskiego Parlamentu Wiejskiego w Targach Kielce podpisano w czwartek, 15 września bieżącego roku Deklarację Mieszkańców Wsi. Dokument zostanie przesłany do decydentów polityki rozwojowej Unii Europejskiej.
Prawie 400 uczestników z 39 krajów wzięło udział w V Europejskim Parlamencie Wiejskim w Targach Kielce. Spotkali się tu mieszkańcy wsi, przedstawiciele organizacji społeczeństwa obywatelskiego, naukowcy, przedsiębiorcy, przedstawiciele władz krajowych i instytucji Unii Europejskiej. Efektem jest opracowanie Deklaracji Mieszkańców Wsi, która jest wezwaniem do mobilizacji sił i zasobów, do skoncentrowania realizowanych programów na obszarach i społecznościach wiejskich w obliczu problemów, jakimi są wojna, inflacja, kryzys ekonomiczny, suszę, czy zmiany klimatu.
– Deklaracja wnosi różne pomysły, potrzeby, określa wymagania wobec decydentów na poziomie lokalnym, województwa, państw członkowskich i Unii Europejskiej, by mieszkańcy wsi mogli podejmować słuszne decyzje przy wsparciu tych instytucji – mówił Paweł Krzeczunowicz, dyrektor warszawskiego oddziału Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, które organizowało wydarzenie.
Społeczność a wyzwania świata
Pierwsza część Deklaracji „Odporność na kryzysy” dotyczy społeczności wiejskich, które odgrywają kluczową rolę w radzeniu sobie z wyzwaniami współczesnego świata. Obszary wiejskie cechuje różnorodność, na wsiach funkcjonują unikalne rozwiązania lokalne, lokalne grupy działania i rady wiejskie, dlatego ważne jest zrównoważenie tych obszarów. To z kolei uzależnione jest m.in. od dostępności kluczowych usług lokalnych, infrastruktury czy rozwoju gospodarczego. Wsparcie dla społeczności wiejskich wymaga zatem pracy na szczeblu regionalnym, krajowym i europejskim, włączenia obszarów wiejskich w szersze ramy polityczne.
Bezpieczeństwo i solidarność
W drugiej części Deklaracji „Bezpieczeństwo i solidarność” podkreślono znaczenie równości, praw człowieka i solidarności, które jako podstawowe wartości zapewniające bezpieczeństwo w obliczu globalnych wyzwań i powinny stanowić kluczowe fundamenty polityki. Wsparcie oferowane dla społeczności nie powinno być ograniczane przez biurokrację czy brak zaufania na poziomie krajowym lub europejskim. Demokracja tworzona bezpośrednio przez społeczeństwo, powinna zostać rozszerzona m.in. o nowe formy cyfryzacji.
Prosty dostęp do funduszy
W „Deklaracji” członkowie parlamentu wiejskiego zwracają uwagę na możliwości korzystania z funduszy unijnych, zwłaszcza na potrzebę uproszczenia procedur, dostępności na poziomie lokalnym i dostosowaniu wsparcia do potrzeb i wyzwań. Nad rozwojem lokalnym, także w kwestii funduszy, powinna czuwać społeczność w postaci Community-led local development – CLLD, który jest oparty jest na metodzie LEADER już stosowanej w perspektywie finansowej.
Bezpieczeństwo żywnościowe i energetyczne
Uczestnicy wydarzenia odnieśli też do konfliktów zbrojnych. „Wszystkie szczeble rządów, społeczności i osób fizycznych powinny być świadome znaczenia gotowości i aktywnie budować odporność, m.in. w postaci wiedzy, gotowości do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, rezerw energetycznych i paliwowych oraz zabezpieczenia dostępu do wiarygodnych informacji” – czytamy.
Zero węgla, zrównoważony rozwój
W dokumencie widnieje zdecydowane stwierdzenie, że należy szybko stawić czoła zmianom klimatu oraz utracie bioróżnorodności. Autorzy Deklaracji podkreślają, że trzeba przestać korzystać z węgla, a na terenach wiejskich mają być lokowane odnawialne źródła energii, z których mieszkańcy będą mogli czerpać.
Całość zamyka sprzeciw wobec nieustannie rosnących kosztów produkcji i cen. „Wszyscy musimy przyspieszyć proces, aby osiągnąć system gospodarczy, który wykracza poza wzrost w kierunku modelu zrównoważonego rozwoju” – czytamy.
Przypomnijmy. Europejski Parlament Wiejski to wspólna inicjatywa trzech organizacji społecznych działających na gruncie europejskim. Są to Sojusz Europejskiej Wspólnoty Wiejskiej (The European Rural Community Alliance), PREPARE – Partnerstwo dla obszarów wiejskich Europy (PREPARE – Partnership for Rural Europe), której członkiem jest polskie Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich, oraz Europejskie Stowarzyszenie Liderów Na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (European LEADER Association for Rural Development ELARD), której członkiem jest Polska Sieć Lokalnych Grup Działania.
