Miód lipowy to jeden z najbardziej powszechnych miodów w Polsce. Powstaje z nektaru zbieranego przez pszczoły, którego źródłem są u nas lipy szerokolistna i drobnolistna. Te miododajne drzewa wkrótce rozpoczną kwitnienie, więc warto poznać jego zalety.
Długowieczne lipy popularne na półkuli północnej w strefie umiarkowanej, czyli także w Polsce, już wkrótce staną się z racji kwitnienia ulubionym miejscem, które odwiedzać będą masowo pszczoły w poszukiwaniu słodkiego nektaru. Wyróżnić można około 30 gatunków lipy, ale do najbardziej znanych należą u nas lipa drobnolistna i szerokolistna. To właśnie ich kwiaty stanowią cenny pożytek dla pszczół.
Okres kwitnienia lipy przypada na lipiec. Drzewo ma kwiaty koloru żółtego lub co rzadko się zdarza białego. Kwiatostany wydzielają silny miodowy zapach. Lipa jest długowiecznym drzewem, żyje nawet kilkaset lat i może osiągnąć około 30 metrów wysokości. Kwiatostany lipy są bardzo cenne, bo posiadają właściwości lecznicze. Zawierają takie substancje, jak: flawonoidy, garbniki, terpeny, fitosterole, pektyny, olejki eteryczne, kwasy organiczne, sole mineralne i witaminy C oraz PP. Miesiąc lipiec swoją nazwę zawdzięcza właśnie temu drzewu. W tym miesiącu bowiem lipa pięknie kwitnie.
Lipa nie jest drzewem wymagającym. Dobrze rośnie na żyznych, delikatnie wilgotnych glebach. Bardzo lubi miejsca dobrze nasłonecznione, ale toleruje również półcień. To roślina mrozoodporna, nie wymaga zabezpieczania na zimę. Lipa jest dość odporna na choroby. Lipa pięknie wygląda w każdym dużym ogrodzie. Sadzi się ją także w parkach, przy ulicach czy na osiedlach jako roślinę ozdobną.
Drzewo to posiada właściwości lecznicze. Napary z kwiatostanu lipy są bardzo przydatne podczas przeziębienia lub grypy. Wykazują duże działanie napotne. Takie działanie możemy także uzyskać podczas kąpieli z dodatkiem takiego naparu. Lipa ma też inne właściwości, takie jak: przeciwzapalne, wykrztuśne, odkażające, uspokajające czy osłaniające. Z drewna lipowego pozyskuje się węgiel leczniczy stosowany w leczeniu niestrawności, zatruć czy biegunek. Napar lipy stosuje się też do robienia okładów podczas np. zapalenia spojówek. Stosowanie naparu zewnętrznie na skórę działa łagodząco na podrażnienia, hamuje rogowacenie naskórka. Drewno lipowe jest dość miękkie, dlatego znalazło swoje zastosowanie w rzeźbiarstwie. Wyrabia się z niego również niektóre instrumenty muzyczne.
Z nektaru pozyskiwanego z kwiatów lipy pszczoły wytwarzają miód. W formie płynnej ma on barwę złotożółtą lub zielonkawożółtą. Po skrystalizowaniu przybiera kolor żółtopomarańczowy lub brunatny. Miód płynny nazywamy patoką, a skrystalizowany do postaci zestalonej – krupcem. Ma wyraźny aromat kwiatu lipy i ostry, delikatnie gorzkawy posmak.
Miód lipowy zawiera 74 procent cukrów redukujących i 1,5-3 procent sacharozy. Składa się ze związków znajdujących się w kwiatach lipy, takich jak: olejki eteryczne, flawonoidy (hesperetyna, hesperydyna, rutyna, izokwercytryna, tilirozyd), tiliacyna, związek triterpenowy, tarakserol, garbniki, związki goryczkowe, saponiny. Zawiera również kwasy organiczne, kumarowy, chlorogenowy i kawowy. Jest zasobny w lizozym – jeden z najważniejszych enzymów.
Miód lipowy ma silne działanie antybiotyczne, dlatego jest stosowany w przeziębieniach, grypie, zapaleniu płuc i oskrzeli. Działa napotnie, przeciwgorączkowo, przeciwkaszlowo, przeciwskurczowo oraz wykrztuśnie. Zmniejsza stany zapalne i poprawia ogólny stan zdrowia.
Zalecany jest również przy schorzeniach sercowo-naczyniowych. Ma działanie lekko moczopędne, efektywnie usuwa obrzęki, redukuje ciśnienie tętnicze krwi. Dzięki obecności olejków eterycznych ma właściwości rozkurczające i uspokajające. Korzystnie wpływa również na układ nerwowy, głównie w przypadku nerwicy, nadpobudliwości nerwowej, bezsenności i stresu. Szczególnie cenne działanie lecznicze wykazuje w schorzeniach reumatycznych, układu pokarmowego.
