Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa zakończył realizację pilotażowego projektu Paszportyzacja polskiej żywności. Pilotaż był realizowany przez Naukową i Akademicką Sieć Komputerową – Państwowy Instytut Badawczy.
Projekt był realizowany przy merytorycznym wsparciu Centrum GovTech Polska w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz pod nadzorem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a jego celem było praktyczne sprawdzenie możliwości zbudowania jednego systemu IT monitorującego proces produkcji żywności w Polsce. Końcowym rezultatem jego realizacji – możliwość wygenerowania „paszportów” dla wołowiny, wieprzowiny i ziemniaka oraz udostępnienie uczestnikom rynku informacji potwierdzających autentyczność, jakość i bezpieczeństwo żywności.
Projekt powstał z inicjatywy uczestników łańcucha dostaw, w tym zrzeszonych w sześciu organizacjach branżowych reprezentujących rynki: wołowiny, wieprzowiny i ziemniaka, tj.: Polska Federacja Ziemniaka, Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka, Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego, Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego, Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego oraz Związek Hodowców Polskiego Bydła Czerwonego. Wskazywali oni, że w obecnym otoczeniu rynkowym występuje szereg problemów, które ograniczają rozwój sektora rolno-spożywczego, tj. brak przejrzystości łańcucha dostaw, spadające zaufanie do produktu, przypadki zanieczyszczeń, fałszowania lub skażenia żywności, dużą liczbę pośredników oraz rosnące zapotrzebowanie na szybko i łatwo dostępne informacje o produkcie spożywczym.
Do projektu zostały włączone także podmioty będące bezpośrednimi uczestnikami łańcucha dostaw żywności: począwszy od producentów rolnych, zakłady przetwórcze (rzeźnie, zakłady rozbioru, ubojowe, porcjowania, pakowanie) po firmy transportowe i magazynujące.
W prace na jego rzecz zaangażowane były także instytucje administracji publicznej sprawujące nadzór nad realizacją zadań i procesów zapewniających bezpieczeństwo i jakość żywności, w tym w szczególności: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Główny Inspektorat Sanitarny, Główny Inspektorat Transportu Drogowego, Główny Inspektorat Weterynarii, Główny Urząd Miar, Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych i Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza.
Korzyści z „paszportyzacji” to przede wszystkim: zwiększenie wiarygodności polskiej żywności, zarówno na rynku polskim, jak i za granicą, poprzez dostarczenie transparentnych i niepodważalnych informacji o kluczowych etapach produkcji w łańcuchu żywnościowym.
Wartością dodaną może być także wzmocnienie pozycji konkurencyjnej i wizerunku rodzimych produktów rolno-spożywczych. W konsekwencji powinno się to przełożyć na zwiększenie eksportu polskich produktów żywnościowych, w tym także uzyskanie wyższych cen.
„Paszportyzacja” może także ograniczyć przypadki fałszowania i marnotrawienia żywności, co w dzisiejszych czasach jest niezwykle istotną kwestią w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego.
Wnioski z pilotażu Paszportyzacji polskiej żywności:
- Pilotaż okazał się niezwykle cennym doświadczeniem dla projektu Paszportyzacji polskiej żywności, w tym dla sformułowania rekomendacji dotyczących budowy docelowego systemu IT;
- Pilotaż, oparty na pilotażowym systemie IT, potwierdził, że projekt jest innowacyjny i unikalny. W podobnym zakresie nie ma odpowiedników w skali całej Unii Europejskiej;
- Pilotaż pokazał braki w integracji systemów administracji w obszarze rolnictwa. Potwierdził, że wiele z nich to niefunkcjonalne i niekompatybilne systemy IT;
- W ramach pilotażu zidentyfikowano rynki, kluczowe z punktu widzenia znaczenia gospodarczego.
Oznacza to, że jest konieczna budowa jednego docelowego systemu IT dla różnych produktów żywnościowych/różnych rynków.
Docelowy projekt stanowić będzie olbrzymi impuls do cyfryzacji, szeroko pojętej innowacyjności, będzie inspiracją do wdrożenia i stosowania na szeroką skalę bardzo korzystnych, nowoczesnych rozwiązań, których w rolnictwie bardzo szybko przybywa dzięki upowszechnieniu, niedostępnych do niedawna, najnowszych technologii. Paszportyzacja może wykreować nowe standardy w zakresie certyfikacji żywności, a polskim firmom może zapewnić status liderów w ich kreowaniu i wdrażaniu.
