Od 2016 roku obowiązują skuteczne regulacje, ograniczające możliwość nabycia ziemi rolnej przez osoby niebędące rolnikami. Kto może kupić ziemię w Polsce?
Do 1 maja 2016 roku wszyscy cudzoziemcy potrzebowali zezwolenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na nabycie nieruchomości rolnych i leśnych w Polsce. 1 maja 2016 r. Polsce skończył się tzw. okres przejściowy na nabywanie nieruchomości rolnych przez cudzoziemców. Obywatele Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą kupować nieruchomości rolne w Polsce na tych samych zasadach, co obywatele polscy.
Aby chronić polską ziemię rolną wprowadzono podstawowy warunek nabycia nieruchomości rolnych – zgodnie z którym nabywcą nieruchomości rolnej bez ograniczeń, może być tylko rolnik indywidualny, mieszkający przez co najmniej 5 lat w gminie, w której jest położona nieruchomość lub w gminie sąsiedniej.
Jak podaje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, w latach 2008-2015 z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa sprzedano cudzoziemcom aż 695,33 ha, z tego aż 262,84 ha to były nieruchomości rolne; średnia wielkość nieruchomości rolnej sprzedanej cudzoziemcowi to 14,60 ha;
W latach 2016-2022 z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa sprzedano cudzoziemcom łącznie 380,21 ha, z tego nieruchomości rolne to zaledwie 48,98 ha, a średnia wielkość nieruchomości rolnej sprzedanej cudzoziemcowi wyniosła 1,53 ha.
Prawo pierwokupu przysługuje KOWR-owi wówczas, gdy kupowana przez rolnika indywidualnego nieruchomość rolna nie jest położona w gminie, w której ma on miejsce zamieszkania lub nie jest położona w gminie graniczącej z tą gminą, a także gdy w wyniku nabycia tej nieruchomości nie następuje powiększenie gospodarstwa rodzinnego.
Jeżeli natomiast rolnik indywidualny kupowałby nieruchomości rolne w oddalonych od swojego miejsca zamieszkania gminach – wówczas, co do zasady, KOWR-owi przysługiwać będzie prawo pierwokupu tych nieruchomości rolnych.
W uzasadnionych przypadkach KOWR działając na rzecz Skarbu Państwa wykonuje więc przysługujące prawo pierwokupu, nabywając tym samym daną nieruchomość rolną do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. KOWR od 2016 roku złożył 504 oświadczenia o skorzystaniu z pierwokupu w wyniku czego objął powierzchnię 8 458,6172 ha.
Tak samo wygląda sytuacja dotycząca prawa nabycia. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa od 2016 roku złożył 47 oświadczeń o skorzystaniu z prawa nabycia gruntów o powierzchni 943,5459 ha.
