W środowisku naturalnym bydło zjada różne rośliny, w tym również zioła. Chociaż ich ilości w diecie krów są stosunkowo niewielkie, to jednak nie są one obojętne dla ich organizmu. Zioła zawierają bowiem wiele substancji, które mają pozytywny wpływ na organizm zwierzęcia.
W skład ziół wchodzi białko surowe i związki mineralne. Zioła to rośliny mające zdolność pobierania z głębszych warstw gleby znacznych ilości mikroelementów, między innymi manganu, boru, miedzi. Składniki mineralne umożliwiają prawidłowy rozwój organizmu zwierzęcia, wpływając korzystnie na produkcję witamin oraz poprawiają metabolizm, co wpływa na lepsze wykorzystania paszy. Ich niedobór prowadzi do licznych schorzeń. Popiół surowy z ziół zawiera znaczne ilości fosforu, potasu, wapnia, żelaza, manganu.
Zioła zawierają w swoim składzie liczne substancje biologicznie czynne, między innymi saponiny, alkaloidy, glikozydy, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, pektyny i śluzy roślinne. Występują one w niewielkich ilościach, ale mają działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe oraz przeciwstresowe. Wspomagają system immunologiczny, regulują apetyt i pobieranie paszy, poprawiają funkcje trawienne przewodu pokarmowego.
Jak działają substancje zawarte w ziołach?
- Alkaloidy – uśmierzają ból, ale w nadmiernej ilości mogą być toksyczne (mak lekarski).
- Flawonoidy – działają rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg żółciowych (czosnek, rumianek, kozieradka).
- Garbniki – wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwbiegunkowe, zmniejszają przepuszczalność błon śluzowych (rdest ptasi, pięciornik gęsi).
- Glikozydy – działają przeczyszczająco, przeciwutleniająco, regulują pracę mięśnia sercowego, wzmacniają ściany naczyń krwionośnych (naparstnica, konwalia, głóg, miłek wiosenny).
- Gorycze – pobudzają apetyt, zwiększają wydzielanie soku żołądkowego (mniszek lekarski, dziurawiec zwyczajny, krwawnik pospolity).
- Kwasy organiczne – wpływają na przemianę materii, poprawiają trawienie, pobudzają gruczoły ślinowe, trzustkowe i żołądkowe (pokrzywa zwyczajna).
- Olejki eteryczne – działają przeciwbakteryjnie, dezynfekująco, żółciopędnie, moczopędnie, wykrztuśnie i uspokajająco (mięta, cytryna, lawenda, sosna).
- Pektyny – regulują pracę układu pokarmowego (jabłko, marchew).
- Saponiny – pobudzają trawienie; ich negatywnym oddziaływaniem u przeżuwaczy może być wywołanie zmniejszenia napięcia powierzchniowego w żwaczu, powstająca piana, uniemożliwia odbijanie gazów, co może być przyczyną wzdęć (ziele tymianku, kwiaty nagietka).
Zioła mają wiele pozytywnych właściwości leczniczych, ale nie są w stanie zastąpić antybiotyków. Efekty ich stosowania zależą w głównej mierze od rodzaju, jakości ziół i czasu ich stosowania. Najlepsze rezultaty można uzyskać, stosując odpowiednio dobrane mieszanki.
Na terenie Polski zioła dość często występują w naturalnym środowisku, co jest pozytywnym wyróżnikiem naszego kraju. Przyczyniła się do tego stosunkowo niska chemizacja rolnictwa, w porównaniu do innych krajów.
