Historia miodowo-korzennych wypieków sięga daleko poza granice naszego kraju, a pierwsze przepisy na wypiek piernika pochodzą z czasów antycznych. Tajemnica niezwykłego smaku piernika tkwi w orientalnych przyprawach.
Na ziemiach polskich pierwsze wzmianki o pierniku pochodzą z XV wieku. Jego nazwa nawiązuje do dawnego słowa „pierny”, które oznaczało coś pieprznego. Wbrew pozorom to nie Toruń zasłynął jako pierwsze miasto, w których pojawiły się miodowe wypieki, a Gdańsk oraz Wrocław. Jednak to w mieście Kopernika powstało najwięcej zakładów piekarniczych oferujących słynne ciastka znane w całej Europie.
Z piernikami związanych jest wiele legend i zwyczajów. Podobno receptury na ciasto przekazywane były wyłącznie w rodzinie, a sam proces jego przygotowania mógł trwać nawet latami. Znany jest również zwyczaj ze staropolskich wsi, według którego podczas chrztu córki zagniatano ciasto, które następnie leżakowało do momentu, w którym panna wychodziła za mąż.
Co jest wyjątkowego w tych wypiekach, że nie może zabraknąć ich w święta? Chodzi o wyjątkowy korzenny aromat, który wypełnia cały dom podczas pieczenia, a także charakterystyczny smak miodu, przypraw korzennych przypraw i masła. Te przyprawy, czyli: cynamon, goździki, imbir, gałka muszkatołowa, kardamon, kolendra czy ziele angielskie oprócz aromatu i smaku mają też działanie dezynfekujące, przeciwwirusowe, antybakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwzapalne. Przyspieszają też przemianę materii, rozgrzewają i mają właściwości antyoksydacyjne.
Cynamon to przyprawa produkowana z wysuszonej kory cynamonowca. Ma brązowe zabarwienie, a dzięki zawartości olejku cynamonowego, charakterystyczny słodkawo-korzenny, delikatnie ostry smak i silny aromat.
Goździki to pąki kwiatowe zerwane z wiecznie zielonych drzew goździkowca korzennego. Roślinę tę uprawia się głównie w Indonezji i to stamtąd pochodzi znaczna część goździków trafiających do Europy. Oprócz tego ich plantacje możemy znaleźć na Zanzibarze, Sri Lance, a także w Indiach oraz kilku innych azjatyckich krajach. Niezależnie od państwa pochodzenia, nierozkwitłe pąki kwiatów zrywa się bardzo często ręcznie i suszy w określonych warunkach przez kilka dni.
Imbir główne zastosowanie znajduje w kuchni, jako przyprawa do potraw oraz jako składnik przypraw korzennych dodawanych do ciast, sałatek i herbatników. Dobrze komponuje się z liściem laurowym, zielem angielskim, gałką muszkatołową i pieprzem. Najlepiej sprawdza się w kuchni imbir świeży, można go jednak także kupić w postaci proszku z wysuszonego korzenia. Dodawany jest też do piwa oraz sprzedawany jest w postaci kandyzowanych plastrów.
Gałka muszkatołowa to sproszkowana środkowa część pestki muszkatołowca korzennego, czyli wiecznie zielonego drzewa pochodzącego z wyspy Molucca w archipelagu Wysp Korzennych. Najczęstsze zastosowanie gałka muszkatołowa znajduje jako przyprawa dodawana do potraw, ale używana jest także w medycynie naturalnej. Obok właściwości leczniczych ma również właściwości halucynogenne – jej działanie zbliżone jest do działania narkotyków. Z tego względu należy zachować ostrożność przy jej używaniu, tak w kuchni, jak i do celów leczniczych.
Kardamon to niezwykła przyprawa, która charakteryzuje się przyjemnym smakiem i aromatem. Ma delikatnie słodki, korzenny posmak z nutą cytrusową, a jednocześnie jest odrobinę ostra. Aromat kardamonu mielonego jest wyrazisty i można go określić jako kwiatowo-ziołowy. Używany jest do przygotowania dań mięsnych, warzywnych i deserów. Przyprawa ta idealnie pasuje do curry, kuskusu, tajskich zup, a także do azjatyckich dań z woka. Kawa z kardamonem tworzy najbardziej popularne połączenie.
Jednak piernik piernikowi nierówny. Istnieją dziesiątki wersji tego wypieku, a każdy z pewnością ma swój ulubiony. Oprócz ciasteczek do wyboru są miękkie ciasta przełożone kremem lub powidłami, a nawet piernikowe torty. Różnorodne glazury, polewy i lukry dodatkowo podkreślają smak pierników.
