Muszka plamoskrzydła (Drosophila suzukii) nazywana także muszką plamistą, należy do bardzo groźnych szkodników inwazyjnych występujących zwłaszcza w uprawach roślin jagodowych. Atakuje ona m.in. truskawki, borówki, maliny, jeżyny, ale także drzewa pestkowe oraz owoce gatunków dziko rosnących.
Drosophila suzukii jest gatunkiem pokrewnym do muszki owocowej (Drosophila melanogaster). Jednak w przeciwieństwie do niej atakuje zdrowe i nieuszkodzone owoce. Uszkodzone przez muszkę plamoskrzydłą owoce tracą wartość konsumpcyjną i handlową.
To mucha z czerwonymi oczami, o rozpiętości skrzydeł 5-6 mm. Samica wielkości 3,2-3,4 mm, ciało o barwie żółto-jasnobrązowej, na jej odwłoku widoczne są ciemne pasy oraz silne, ząbkowane pokładełko, którego funkcją jest nacinanie skórki owocu, celem złożenia w jego wnętrzu jaj. Samiec jest nieco mniejszy, z czarnymi plamami w dolnej części skrzydeł i czarnymi grzebieniami na łączeniach segmentów przednich odnóży.
Jednym z podstawowych działań mających na celu przeciwdziałanie szkodom wyrządzanym przez muszkę są działania profilaktyczne:
- przestrzeganie higieny uprawy – konieczne jest zbieranie wszystkich owoców (także porażonych przez choroby oraz tzw. mumie) z plantacji zarówno z roślin, jak i z gleby pod nimi, aby nie wabiły much szkodnika,
- monitoring plantacji – pojawienie się pierwszych osobników jest momentem, w którym powinno się podjąć szybkie działania ograniczające jego populację.
- przykrywanie plantacji siatkami może dać dobre efekty, ale oczka nie powinny być większe niż 0,6 x 0,8 mm. W uprawach tunelowych można zabezpieczyć otwory wlotowe,
- stosowanie repelentów (substancji odstraszających muchówki od owoców) – opryskanie roślin podczas dojrzewania owoców,
- częstszy zbiór owoców – dzięki temu na roślinach będzie mniej owoców dojrzałych, do których samice D. suzukii będą mogły składać jaja,
- pozbiorcze szybkie schładzanie owoców i przechowywanie ich w niskiej temperaturze powoduje wzrost śmiertelności jaj i larw.
Do monitorowania plantacji oraz masowego odłowu Drosophila suzukii stosowane są pułapki z płynem wabiącym (atraktant). Pułapki powinny być regularnie przeglądane raz w tygodniu. W tym celu należy przelać płyn z odłowionymi owadami przez gęste sitko do oddzielnego naczynia.
Pułapki do monitoringu muszki plamoskrzydłej można wykonać we własnym zakresie. Do przygotowania pułapki można wykorzystać zamykaną plastikową butelkę/pojemnik o pojemności 1-1,5 l. W górnej części należy wykonać kilka małych otworów o średnicy 2-3 mm, przez które mogą wchodzić odławiane muchy. Otwory powinny znajdować się ponad płynem wabiącym, który zostanie wlany do pułapki. Jako płyn wabiący można wykorzystać dostępne w sprzedaży lub samodzielnie przygotowaną mieszaninę na bazie np. 200 ml octu winnego (jabłkowy) + 50 ml czerwonego wina. Dodanie kropli detergentu obniży napięcie powierzchniowe, dzięki czemu szkodnik topi się w cieczy wypełniającej pojemnik.
Szerzej na temat tego szkodnika na stronie ŚODR.
