Pączek opatowski został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych województwa świętokrzyskiego w 2014 roku. Tradycja jego wypieku na ziemi opatowskiej sięga lat 60. ubiegłego stulecia.
Tradycja wypieku pączków na ziemiach polskich pojawiła się w XIX wieku, stając się z czasem symbolem święta – Tłustego Czwartku, który rozpoczyna ostatni tydzień karnawału.
W ten dzień, jak nakazuje staropolski zwyczaj, mamy obowiązek skonsumować przynajmniej jednego pączka, w przeciwnym razie nie będzie się nam szczęścić. Tradycja ta upowszechniła się w każdym gospodarstwie domowym, szczególnie na wsi.
Pączek opatowski wypiekany jest od 1966 roku tą samą tradycyjną metodą, przy zastosowaniu naturalnych surowców najwyższej klasy.
Przepis: W letnim mleku rozcieramy drożdże i odstawiamy. Żółtka ucieramy na puszystą masę, dodajemy do przesianej mąki, następnie szczyptę soli, wyrośnięte drożdże i wyrabiamy aż będzie odchodziło od ręki. Gdy ciasto będzie pulchne i jednolite, dodajemy ciepłe roztopione masło i ponownie wyrabiamy aż składniki się połączą. Przykrywamy ściereczką i ustawiamy w ciepłym miejscu, pozbawionym przewiewów. Gdy ciasto podwoi objętość wykładamy na stolnicę posypaną mąką, dzielimy na porcje, rozpłaszczamy na dłoni, wkładamy powidła, formujemy zgrabny pączek, układamy na posypanej mąką stolnicy, miejscem złączenia do dołu. Gdy pączki podwoją swoją objętość, smażymy małymi partiami, na rozgrzanym smalcu, rumieniąc z obu stron. Wyjmujemy łyżką cedzakową na tacę. Posypujemy cukrem lub lukrujemy.
Pączki opatowskie nadziewane są marmoladą śliwkową lub różaną, którą dodaje się do pączka przed procesem smażenia, dzięki czemu pączek przesiąka jej aromatem. Tradycyjne pączki opatowskie są wypiekane przez tamtejsze gospodynie domowe do dzisiaj.
