Pokrzywa zazwyczaj kojarzona jest jako uciążliwy i nieprzyjemnie parzący chwast, którego bezwzględnie należy pozbyć się z ogrodu. Tymczasem zamiast ją wyrzucać, można przyrządzić z niej wartościową gnojówkę, wyciąg lub wywar i wykorzystać jako naturalny nawóz w ogródkach warzywnych i kwiatowych. Co więcej, może być ona również wykorzystywana w ochronie roślin przed szkodnikami i chorobami.
Pokrzywa, choć nieprzyjemna w dotyku, zawiera bardzo dużo cennych pierwiastków i minerałów. Znajdują się w niej: witaminy C, K, B, kwas pantotenowy, flawonoidy, olejek eteryczny, histamina, acetylocholina, kwas krzemowy i mrówkowy, fitoncydy, a także składniki mineralne – żelazo, magnez, wapń, mangan, krzem i cynk. Wspomniane wyżej witaminy oraz flawonoidy mają cenne właściwości przeciwutleniające. Dlatego preparaty przygotowane właśnie z pokrzywy, będą dużym wzmocnieniem dla nawożonych roślin.
Sposób przygotowania
Gnojówka. Do przygotowania gnojówki lub prostego zalewu z pokrzyw, należy ściąć wyłącznie młode pędy i liście pokrzywy (ok. 1 kilograma), a następnie zalać je 5 litrami wody. Można również zastosować 200-250 gram suszu na 5 litrów wody.
Naczynie do sporządzania gnojówki powinno być drewniane, kamionkowe lub plastikowe. Należy liczyć się z tym, że po zrobieniu gnojówki pojemnik nie będzie się już nadawał do innych celów, ze względu na utrzymujący się nieprzyjemny zapach. W żadnym wypadku nie wolno używać naczyń metalowych. Fermentacja powinna odbywać się w warunkach tlenowych – w związku z powyższym pojemnik powinien być zakryty w taki sposób, aby umożliwić dostęp powietrza. Pojemnik ze względu na nieprzyjemny zapach należy ustawić na uboczu, a jednocześnie w miejscu nasłonecznionym (szybsza fermentacja). Fermentacja trwa zazwyczaj około 2-3 tygodnie i zależy od temperatury otoczenia. Wskazane jest codzienne przemieszanie gnojówki oraz dodatek niewielkiej ilości mielonych skał (mączka bazaltowa, dolomitowa). Gnojówka nadaje się do użycia, gdy staje się klarowna i na powierzchni nie zbiera się już piana, a roztwór stał się klarowny.
Warto również wspomnieć, że przy tworzeniu się gnojówki istotne jest zabezpieczenie jej siatką o drobnych oczkach. Chroni to przed dostaniem się do niej zwierząt lub innych niepożądanych elementów. Kiedy gnojówka przefermentuje, można ją odcedzić i zamknąć w szczelnym pojemniku, aby zapach się nie rozchodził. W taki sposób może być długo przechowywana, aż do momentu całkowitego wykorzystania.
Gnojówkę stosujemy:
- w rozcieńczeniu 1:20 celem pobudzenia wzrostu roślin uprawnych, w przypadku więdnięcia lub żółknięcia roślin;
- w rozcieńczeniu 1:10 jako oprysk na glebę, powodując aktywizację życia glebowego;
- po krótkim przefermentowaniu (5 dni) w rozcieńczeniu 1:10 celem zwalczania mszyc, przędziorków, miseczników i tarczników,
Napar – to świeże lub suszone rośliny, które zalewa się gorącą wodą i pozostawia pod przykryciem 20-30 minut. Podobnie jak przy sporządzaniu gnojówki, do przygotowania naparu nie należy stosować naczyń metalowych.
Wywar – to świeże lub suszone rośliny, które zalewa się wodą i pozostawia do namoczenia na 12-24 godziny. Następnie gotuje się na niewielkim ogniu przez 20 minut i pozostawia do wystygnięcia pod przykryciem.
Wyciąg (zastój) – 1 kilogram całych świeżych roślin lub 200-250 gram suszu zalewa się 5 litrami zimnej wody i pozostawia na 12-24 godziny. Wyciąg można przetrzymać po tym czasie najwyżej jeden dzień, gdyż później następuje fermentacja materiału roślinnego, a co za tym idzie zmieniają się jego właściwości. Wyciąg można zastosować do pryskania i zwalczania szkodników, głównie mszyc, a także jako preparat wzmacniający rośliny (nie rozcieńczamy).
Gnojówka z pokrzywy może służyć do nawożenia warzyw, takich jak pomidoryPomidor (Solanum sekcja Lycopersicon Mill.) – sekcja w obr... More, ogórkiOgórek (Cucumis L.) – rodzaj roślin jednorocznych z rodz... More, kapustaKapusta (Brassica L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny ... More, kalafiorKalafior (Brassica oleracea var. botrytis L.) – odmiana ka... More, selerSelery zwyczajne, seler zwyczajny (Apium graveolens L.) – ... More i dyniaDynia (Cucurbita L.) – rodzaj roślin jednorocznych z rodz... More, a także roślin ozdobnych i drzew owocowych.
Zdecydowanie nie powinno się jednak stosować gnojówki do nawożenia cebuli, czosnku, fasoli, grochu, rododendronów, azalii oraz wrzosów.
Częstotliwość podlewania nawozem również ma duże znaczenie. Dla przykładu, pomidoryPomidor (Solanum sekcja Lycopersicon Mill.) – sekcja w obr... More i róże powinno się nawozić co 2 tygodnie, z kolei maliny wczesną wiosną, w połowie czerwca i na przełomie lipca oraz sierpnia. Jeszcze inaczej odbywa się to w przypadku truskawek, które nawozi się na początku maja.
Gnojówka z pokrzywy ma szczególnie pozytywny wpływ na pomidoryPomidor (Solanum sekcja Lycopersicon Mill.) – sekcja w obr... More, ponieważ wspomaga ochronę przed zarazą ziemniaczaną. Należy pamiętać, że czystą gnojówką z pokrzyw (bez jej rozcieńczenia) nie polewamy roślin uprawnych, a jedynie podlewamy je.
Anna Janus