Pokrzywa zazwyczaj kojarzona jest jako uciążliwy i nieprzyjemnie parzący chwast, którego bezwzględnie należy pozbyć się z ogrodu. Tymczasem zamiast ją wyrzucać, można przyrządzić z niej wartościową gnojówkę, wyciąg lub wywar i wykorzystać jako naturalny nawóz w ogródkach warzywnych i kwiatowych. Co więcej, może być ona również wykorzystywana w ochronie roślin przed szkodnikami i chorobami.
Pokrzywa, choć nieprzyjemna w dotyku, zawiera bardzo dużo cennych pierwiastków i minerałów. Znajdują się w niej: witaminy C, K, B, kwas pantotenowy, flawonoidy, olejek eteryczny, histamina, acetylocholina, kwas krzemowy i mrówkowy, fitoncydy, a także składniki mineralne – żelazo, magnez, wapń, mangan, krzem i cynk. Wspomniane wyżej witaminy oraz flawonoidy mają cenne właściwości przeciwutleniające. Dlatego preparaty przygotowane właśnie z pokrzywy, będą dużym wzmocnieniem dla nawożonych roślin.
Sposób przygotowania
Gnojówka. Do przygotowania gnojówki lub prostego zalewu z pokrzyw, należy ściąć wyłącznie młode pędy i liście pokrzywy (ok. 1 kilograma), a następnie zalać je 5 litrami wody. Można również zastosować 200-250 gram suszu na 5 litrów wody.
Naczynie do sporządzania gnojówki powinno być drewniane, kamionkowe lub plastikowe. Należy liczyć się z tym, że po zrobieniu gnojówki pojemnik nie będzie się już nadawał do innych celów, ze względu na utrzymujący się nieprzyjemny zapach. W żadnym wypadku nie wolno używać naczyń metalowych. Fermentacja powinna odbywać się w warunkach tlenowych – w związku z powyższym pojemnik powinien być zakryty w taki sposób, aby umożliwić dostęp powietrza. Pojemnik ze względu na nieprzyjemny zapach należy ustawić na uboczu, a jednocześnie w miejscu nasłonecznionym (szybsza fermentacja). Fermentacja trwa zazwyczaj około 2-3 tygodnie i zależy od temperatury otoczenia. Wskazane jest codzienne przemieszanie gnojówki oraz dodatek niewielkiej ilości mielonych skał (mączka bazaltowa, dolomitowa). Gnojówka nadaje się do użycia, gdy staje się klarowna i na powierzchni nie zbiera się już piana, a roztwór stał się klarowny.
Warto również wspomnieć, że przy tworzeniu się gnojówki istotne jest zabezpieczenie jej siatką o drobnych oczkach. Chroni to przed dostaniem się do niej zwierząt lub innych niepożądanych elementów. Kiedy gnojówka przefermentuje, można ją odcedzić i zamknąć w szczelnym pojemniku, aby zapach się nie rozchodził. W taki sposób może być długo przechowywana, aż do momentu całkowitego wykorzystania.
Gnojówkę stosujemy:
- w rozcieńczeniu 1:20 celem pobudzenia wzrostu roślin uprawnych, w przypadku więdnięcia lub żółknięcia roślin;
- w rozcieńczeniu 1:10 jako oprysk na glebę, powodując aktywizację życia glebowego;
- po krótkim przefermentowaniu (5 dni) w rozcieńczeniu 1:10 celem zwalczania mszyc, przędziorków, miseczników i tarczników,
Napar – to świeże lub suszone rośliny, które zalewa się gorącą wodą i pozostawia pod przykryciem 20-30 minut. Podobnie jak przy sporządzaniu gnojówki, do przygotowania naparu nie należy stosować naczyń metalowych.
Wywar – to świeże lub suszone rośliny, które zalewa się wodą i pozostawia do namoczenia na 12-24 godziny. Następnie gotuje się na niewielkim ogniu przez 20 minut i pozostawia do wystygnięcia pod przykryciem.
Wyciąg (zastój) – 1 kilogram całych świeżych roślin lub 200-250 gram suszu zalewa się 5 litrami zimnej wody i pozostawia na 12-24 godziny. Wyciąg można przetrzymać po tym czasie najwyżej jeden dzień, gdyż później następuje fermentacja materiału roślinnego, a co za tym idzie zmieniają się jego właściwości. Wyciąg można zastosować do pryskania i zwalczania szkodników, głównie mszyc, a także jako preparat wzmacniający rośliny (nie rozcieńczamy).
Gnojówka z pokrzywy może służyć do nawożenia warzyw, takich jak pomidory, ogórki, kapusta, kalafior, seler i dynia, a także roślin ozdobnych i drzew owocowych.
Zdecydowanie nie powinno się jednak stosować gnojówki do nawożenia cebuli, czosnku, fasoli, grochu, rododendronów, azalii oraz wrzosów.
Częstotliwość podlewania nawozem również ma duże znaczenie. Dla przykładu, pomidory i róże powinno się nawozić co 2 tygodnie, z kolei maliny wczesną wiosną, w połowie czerwca i na przełomie lipca oraz sierpnia. Jeszcze inaczej odbywa się to w przypadku truskawek, które nawozi się na początku maja.
Gnojówka z pokrzywy ma szczególnie pozytywny wpływ na pomidory, ponieważ wspomaga ochronę przed zarazą ziemniaczaną. Należy pamiętać, że czystą gnojówką z pokrzyw (bez jej rozcieńczenia) nie polewamy roślin uprawnych, a jedynie podlewamy je.
Anna Janus
