„Świętokrzyska tradycja źródłem inspiracji” – książka opracowana przez Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach to bardzo interesująca lektura o tradycji województwa świętokrzyskiego w kulinarnym aspekcie.
Została wydana w ramach operacji własnej Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) „Zintegrowanie usług okołorolniczych w województwie świętokrzyskim jako innowacyjne narzędzie rozwoju obszarów wiejskich”.
Prezentujemy tradycyjne przepisy zaczerpnięte ze świętokrzyskiej wsi. Niech będą one inspiracją dla młodszego pokolenia i bazą dla rozwoju lokalnej gastronomii i przetwórstwa rolnego oraz wizytówką promującą region świętokrzyski.
Zalewajka po buszkowsku
Koło Gospodyń Wiejskich w Buszkowicach zostało zarejestrowane w 2018 roku. Członkinie koła pieką, gotują i wspólnie spędzają czas. W kuchni bazują głównie na potrawach kuchni staropolskiej i w dużej mierze wykorzystują składniki pochodzące z ich małych gospodarstw. W menu gospodyń znajdują się m.in. „buszkowska zalewajka”, kapusta z grochem, pierogi z kapustą i grzybami oraz bułeczki nazwane „cebulaczkami z Buszkowic”. Gospodynie skupiły się na potrawach tradycyjnych, staropolskich, często zapominanych. Są to potrawy przyrządzane z dostępnych, np. sezonowo składników. Wiele z nich to niemal urodzone grzybiarki. Zbierają grzyby, których nie brakuje w okolicznych lasach, potem wykorzystują je w swoich przepisach. Kapustę każda z nich kwasi w swoim domu. Nie brakuje gospodyń, które hodują kury, stąd do potraw czy wypieków mają świeże, wiejskie, nieskażone chemią jaja. Podobnie jest z warzywami czy sezonowymi owocami. Wykorzystują to, co w danej chwili rośnie w ich ogrodach lub znajduje się w piwniczkach w sezonie zimowym. Robią dużo tradycyjnych przetworów, soków, które wykorzystują przy okazji kulinarnych i integracyjnych spotkań, festynów, kiermaszów czy dożynek.
Składniki: 1/2 l własnego zakwasu na żur, około 3 l wody, 8-10 sztuk ziemniaków, 25 dag wiejskiej kiełbasy, 15 dag boczku, 6 dag suszonych grzybów, 1 duża marchewka, 1 korzeń pietruszki, 1/2 selera, 1 średnia cebula, 2 ząbki czosnku, 3-4 liście laurowe, 4 ziarna ziela angielskiego, 50 ml kwaśnej śmietany, szczypta cukru, majeranek, pieprz czarny, sól.
Sposób przygotowania: Wszystkie warzywa obrać. Ziemniaki pokroić w kostkę, a marchew w półplasterki. Ziemniaki zalać wodą tak, aby były przykryte. Dodać marchew, pokrojone i wypłukane grzyby, pietruszkę, selera, wodę z grzybów, liście laurowe i ziele angielskie. Gotować do momentu, aż ziemniaki i marchew będą miękkie.
W tym czasie kiełbasę pokroić w półplasterki, a boczek w drobną kostkę. Na rozgrzaną patelnię wrzucić boczek oraz kiełbasę i podsmażyć na średnim ogniu.
Podsmażoną kiełbasę z boczkiem zdjąć na talerz, pozostawiając wytopiony tłuszcz na patelni. Na patelnię wrzucić drobno posiekaną cebulę i podsmażać, aż cebula się zeszkli. Dodać boczek, kiełbasę, cebulę, zakwas i przeciśnięty przez praskę czosnek. Doprawić do smaku przyprawami. Gotować około 10 minut. Pod koniec gotowania dodać śmietanę i roztarty w dłoniach – najlepiej świeży – majeranek.
Przepis podało: Koło Gospodyń Wiejskich w Buszkowicach.
