101,4 MHz | 90,4 Kielce | 100,00 MHz Włoszczowa DAB+ M10D 215,072 MHz
Zadzwoń do studia 41 200 20 20
sobota, 20 kwietnia, 2024

ZIEMNIAK

Ziemniak

Ziemniak (Solanum tuberosum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny psiankowatych. Nazwa „ziemniak” odnosi się tak do całej rośliny, jak i do jej jadalnych, bogatych w skrobię bulw pędowych, z powodu których ten gatunek uprawia się na skalę masową. Roślina wywodzi się z Ameryki Południowej, gdzie zaczęto ją uprawiać już tysiące lat temu. Ziemniak został przywieziony do Europy w końcu XVI wieku, a w ciągu następnych stuleci stał się jednym z podstawowych składników jadłospisu na całym świecie.

WARTOŚCI ODŻYWCZE / KALORYCZNE

Ziemniak jest uprawiany w zdecydowanej większości krajów świata. Bulwy cenione są ze względu na wartości odżywcze oraz smakowe. Podstawowym składnikiem odżywczym jest skrobia, która w zależności od odmiany stanowi od 12% do 21% świeżej masy bulw. Drugą ważną grupą składników są białka i aminokwasy. W mniejszych ilościach występują w bulwach cukry rozpuszczalne (glukoza, fruktoza, sacharoza – łącznie około 1% świeżej masy), a także kwasy tłuszczowe (do 0,5% świeżej masy). Składniki mineralne takie jak wapń, chlor, żelazo, jod czy siarka stanowią od 0,5 do 2% masy bulw. Ziemniaki są także ważnym źródłem witaminy C, PP, B1, B2 i B6.

PORADY

Ziemniak to gatunek ciepłolubny – najlepiej rośnie w temperaturze powyżej 15 °C (jednak nie wyższej niż 26 °C – wtedy może nie zawiązywać bulw). W Polsce zaleca się go sadzić, gdy temperatura gleby i powietrza przekracza 8 ºC. Młode siewki są wrażliwe nawet na niewielkie przymrozki – zamierają lub zostają uszkodzone (to opóźnia zbiór) już przy -2 ºC. Optymalne jest stanowisko słoneczne. Preferuje gleby żyzne, próchnicze, przewiewne, mocno nagrzewające się. Dobrze rośnie na podłożu piaszczysto-gliniastym. Jest tolerancyjny względem podłoża (należy unikać jedynie skrajnych pH). Ziemia przed sadzeniem powinna być oczyszczona z chwastów, zaorana i zbronowana.

CIEKAWOSTKI

Ze względu na długą historię upraw ziemniaka oraz związany z nią udział tej rośliny w ocaleniu przed śmiercią głodową milionów ludzi na świecie, Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła rok 2008 Międzynarodowym Rokiem Ziemniaka.

Na grobowcu Fryderyka II w Poczdamie tradycyjnie wykładanych jest kilka kartofli, na pamiątkę faktu, że sprowadził je do Prus.

zapiekane ziemniaki kgw z gozdzielina 190333

POPULARNE ODMIANY

Bardzo wczesne: Krasa, Irys, Gloria, Denar, Berber, Lord, Irga.

Wczesne: Nora, Augusta, Gracja, Vineta.

Średnio wczesne: Ibis, Pirol, Żagiel, Satina, Kuba.

Średnio późne: Bryza, Syrena, Zeus, Jasia, Molli.

Późne: Uran, Lenino, Bzura, Ślęza, Sonda, Medea.

KALENDARZ KONSUMENTA I ROLNIKA